Është e vështirë të përshkruhet shkatërrimi torturues i dhimbshëm që Putini po i shkakton Ukrainës. Megjithatë, ndërsa NATO duhet t’i sigurojë Ukrainës pajisje ushtarake mbrojtëse aktive, ajo nuk duhet të bashkohet drejtpërdrejt me luftën që mund të ndezë një luftë të madhe evropiane, nëse jo botërore.
Ka zëra në rritje nga akademia, ushtria dhe zyrtarët e mëparshëm dhe aktualë amerikanë dhe të BE-së që i bëjnë thirrje administratës së Biden-it që të dëgjojë apelin e presidentit ukrainas Zelensky për të vendosur një zonë ndalim-fluturimi mbi Ukrainë. Përtej zonës së ndalim-fluturimit, ata ngrenë një pyetje legjitime: a kanë SHBA-të dhe aleatët e saj një kufi se sa larg dhe për sa kohë presidenti rus Putin mund të bombardojë pa dallim qytetet e Ukrainës, duke vrarë mijëra burra, gra dhe fëmijë të pafajshëm, para se NATO-ja të ndërhyjë për t’i dhënë fund masakrës? Në të vërtetë, kushdo me ndërgjegje e ndjen tmerrin e kësaj lufte të paprovokuar dhe krejtësisht të pajustifikuar. Megjithatë, nëse duam të parandalojmë një luftë gjithëpërfshirëse në Evropë, duhet të jemi jashtëzakonisht të matur dhe të mos lejojmë që ndjenja jonë e zemërimit për luftën t’i nënshtrohet dhembshurisë dhe detyrimit tonë moral, megjithëse kjo duhet të jetë gjëja e duhur për t’u bërë.
Ka shumë arsye pse ne nuk duhet të përballemi drejtpërdrejt me Rusinë, veçanërisht tani që po marrim shumë masa joushtarake, duke përfshirë sanksione gjymtuese, ndërkohë që mbetemi të bashkuar dhe të vendosur për t’i shkaktuar në mënyrë indirekte humbje të rënda ushtarake Rusisë dhe për ta bërë atë një shtet të pafavorshëm. Përveç kësaj, sapo të ndërgjegjësohen për tmerrin e papërshkrueshëm që Putin po u bën njerëzve dhe qyteteve të një fqinji paqësor, populli rus do të ngrihet kundër liderit të tij të korruptuar dhe brutal, i cili po i mashtron dhe po i nënshtron asgjë tjetër veçse më shumë dhimbje dhe mjerim.
Këtu janë disa arsye pse NATO nuk duhet të përfshihet drejtpërdrejt në këtë luftë të tmerrshme dhe çfarë duhet të bëjë për të shkatërruar në mënyrë indirekte numrin më të madh të ushtrisë ruse, ndërsa ekspozon Putinin si një kriminel lufte.
Së pari, vendosja e një zone ndalim-fluturimi do të vinte NATO-n drejtpërdrejt kundër Rusisë, pasi do të kërkonte një fushatë të gjerë kundër avionëve luftarakë rusë, si dhe shkatërrimin e sistemeve të mbrojtjes ajrore të Rusisë S-300 dhe S-400, të cilat Rusia me siguri do t’i përdorte për të përgjuar raketat e NATO-s që zbatojnë një zonë ndalim-fluturimi. Kjo lëvizje do të përshkallëzohej dhe do ta tërhiqte NATO-n në një luftë më të gjerë.
Së dyti, aktualisht populli rus po demonstron në numër në rritje kundër luftës, ndërsa publiku po bëhet gjithnjë e më i informuar, me afro 5000 të arrestuar në protesta. Megjithatë, nëse NATO ndërhyn dhe zgjerohet përtej kufijve të Ukrainës, dhe NATO fillon të sulmojë objektiva të shumta brenda Rusisë, pa dyshim që do t’i nxiste rusët kundër fuqive perëndimore, kur në fakt e kundërta e saktë është ajo që aleanca e NATO-s dëshiron të kuptojë.
Së treti, disa vende evropiane që nuk janë anëtarë të NATO-s, veçanërisht Suedia dhe Finlanda, nuk duan që NATO të hyjë në luftë me Rusinë, nga frika se përfundimisht do të tërhiqen në të pa pasur mbrojtjen e NATO-s, siç është rasti me Ukrainën. Ata preferojnë të shohin Putinin të vuajë nga pasojat e fatkeqësisë së tij fatkeqe.
Së katërti, ndërsa shumica e analistëve ushtarakë pajtohen se Rusia do të humbasë çdo luftë konvencionale kundër NATO-s, duke pasur parasysh historinë dhe mentalitetin perandorak të Rusisë, humbja e një lufte konvencionale kundër NATO-s do të jetë një recetë për luftën e ardhshme mes tyre. Kjo do të destabilizonte Evropën për dekada, gjë që duhet të shmanget nëse Rusia nuk sulmon më parë ndonjë shtet anëtar të NATO-së.
Së pesti, duke shmangur përfshirjen e drejtpërdrejtë ushtarake, NATO do të kursejë jetën e dhjetëra, nëse jo qindra mijëra ushtarëve dhe civilëve nga të dyja palët. Dhe për sa kohë që Perëndimi vazhdon të furnizojë Ukrainën me pajisje ushtarake, ndërkohë që Rusia po mban sanksione të rënda dhe humbje të rënda ushtarake, NATO duhet të vazhdojë me këtë strategji që mund të përshpejtojë një grusht shteti brenda vetë Rusisë.
Së gjashti, një konfrontim i drejtpërdrejtë me Rusinë mund të përshkallëzohet qëllimisht ose aksidentalisht dhe të përfshijë shumë vende përtej teatrit evropian. Kjo në thelb do të na vendosë në greminën e Luftës së Tretë Botërore. Kjo duhet të shmanget me çdo mjet të mundshëm, nëse Rusia nuk sulmon së pari dhe nuk i lë Perëndimit asnjë zgjidhje tjetër përveçse të bëjë një luftë të gjithanshme kundër Rusisë.
Së shtati, përpara se të përshkallëzojë konfliktin me Rusinë, NATO duhet të marrë parasysh se ku qëndron Kina. Ndërsa mizoritë e Putinit ekspozohen, kinezët mund ta dëgjojnë thirrjen e SHBA-së për të luajtur një rol konstruktiv duke përdorur ndikimin e saj mbi Putinin për t’i dhënë fund luftës pa humbje të mëtejshme katastrofike. Megjithatë, duke pasur parasysh afërsinë mes Putinit dhe Presidentit Xi, ky i fundit nuk do ta bënte këtë nëse NATO angazhon Rusinë ushtarakisht.
Së teti, duke pasur parasysh se armët konvencionale të Rusisë janë ende të kufizuara dhe në mënyrë të konsiderueshme inferiore ndaj forcave të kombinuara të NATO-s, dhe duke pasur parasysh humbjet e konsiderueshme të Rusisë, Putini nga dëshpërimi mund të përdorë armët taktike bërthamore, të cilat janë nëna e të gjitha katastrofave. Ky është më i keqi nga të gjithë skenarët e mundshëm. SHBA dhe aleatët e saj nuk duhet të kursejnë asnjë përpjekje për ta parandaluar atë.
Së fundi, pavarësisht se sa e papëlqyeshme do të dukej t’i bëjmë ndonjë lëshim Putinit për t’i dhënë fund konfliktit, ne duhet të peshojmë pasojat e një lufte të zgjatur mbi popullin ukrainas. Për të shmangur këtë, do të jetë e nevojshme t’i ofrohet Putinit një rrugëdalje që të shpëtojë fytyrën, duke pasur parasysh se nuk ka alternativa të tjera realiste.
Kjo mund të përfshijë që Ukraina të bëhet një vend neutral dhe të angazhohet për të mos u anëtarësuar në NATO, të cilën Presidenti Zelensky e ka pranuar tashmë. Dhe në vend që të njohë pavarësinë e Donetskut dhe Luhanskut, siç po kërkon Putini, Zelensky mund të ofrojë shpalljen e këtyre dy provincave gjysmë autonome dhe gjithashtu të pranojë sovranitetin e Rusisë mbi Krimenë, të cilin në çdo rast Rusia nuk ka gjasa të heqë dorë ndonjëherë. Një marrëveshje në këto linja do ta bënte Ukrainën një zonë tampon midis Lindjes dhe Perëndimit për sa kohë që pavarësia, siguria kombëtare dhe integriteti territorial i saj garantohen si nga Rusia ashtu edhe nga SHBA.
Ky kuadër i përgjithshëm për një zgjidhje nuk është as i drejtë dhe as moralisht i saktë, por duhet të peshohet kundrejt shkatërrimit të mundshëm të vazhdueshëm masiv dhe humbjeve të jetëve në dhjetëra, nëse jo qindra, mijëra. Për më tepër, zgjatja e luftës mund të përshkallëzohet dhe të vendosë NATO-n kundër Rusisë me potencialin e futjes së armëve të shkatërrimit në masë, të cilat do të jenë katastrofike dhe të shkallës së paprecedentë dhe duhet të shmangen me çdo kusht.
Çdo luftë, pavarësisht shkaqeve dhe rrethanave, është tragjike. Megjithëse ukrainasit kanë dhe vazhdojnë të vuajnë në mënyrë të paimagjinueshme, humbësi i madh është Rusia dhe Putini në veçanti. Populli rus, i cili po vuan ashpër nga sanksionet, do të mësojë shpejt se sa vonë shkallën e shkatërrimit dhe vdekjes që Putini i ka shkaktuar një fqinji paqësor, për të cilin shumë rusë besojnë se është historikisht, kulturalisht dhe gjuhësisht pjesë e Rusisë. Është e pakuptueshme për shumë njerëz sesi lideri i tyre, i cili ka thirrur këtë afinitet me Ukrainën, do të zhvillonte një luftë kaq të pamëshirshme kundër burrave, grave dhe fëmijëve të pafajshëm dhe do të shkatërronte qytetet e tyre në një shkallë të paparë që nga Lufta e Dytë Botërore. Putini e di këtë; ai është futur në grusht dhe ka nevojë dëshpërimisht për një rrugëdalje.
Putini do të shikojë me kujdes se çfarë do të dalë nga samiti mes krerëve të shteteve të NATO-s. Mesazhi që Putini duhet të marrë duhet të jetë i qartë dhe absolutisht i besueshëm. Ai duhet të paralajmërohet se përgjigja e NATO-s ndaj përdorimit të çdo lloj arme të shkatërrimit në masë do të jetë e shpejtë, vendimtare dhe e dhimbshme, gjë që do ta bënte Rusinë një shtet të falimentuar, të pambrojtur dhe të dështuar, dhe ai personalisht do të akuzohet për krime lufte.
Putini do të mbahet mend si despoti rus, i cili jo vetëm që nuk arriti të rivendoste ëndrrën e tij për Perandorinë Ruse, por shkatërroi egërsisht pozitën ndërkombëtare të Rusisë, nga e cila do të duhen dekada për t’u rikuperuar.
Perëndimi duhet të mësojë një mësim të sigurt nga kjo luftë e tmerrshme dhe të mbetet i bashkuar, vigjilent, i përgatitur ushtarakisht dhe të bëhet i pavarur nga Rusia. Ata duhet ta dinë se ariu rus do të jetë ende në errësirë për vite, nëse jo për dekada në vijim, por nuk do të guxojnë të kërcënojnë Perëndimin duke e ditur se do ta presë vetëm një disfatë poshtëruese dhe e kushtueshme.
(Përktheu: Bota sot)
