Ndërsa presidenti Joe Biden përgatitet të presë vendet e Amerikës Latine në Los Anxhelos, pyetjet mbeten në lidhje me ndikimin e SHBA-së në rajon.
Është një vajtim shekullor dhe më shumë se pak i vërtetë: Shtetet e Bashkuara nuk i kushtojnë vëmendje të mjaftueshme Amerikës Latine, edhe pse është pikërisht aty. Dhe kur i kushton vëmendje, është zakonisht sepse është i çmendur për migrantët në kufirin e tij.
Këtë javë, presidenti Joe Biden ka një shans për ta ndryshuar atë narrativë, të paktën për një kohë, kur ai pret Summit of the Americas në Los Anxhelos. Mbledhja e drejtuesve të hemisferës perëndimore zakonisht ndodh çdo tre vjet, megjithëse ky u vonua një vit për shkak të pandemisë Covid-19. Është hera e parë që Shtetet e Bashkuara po presin që nga sesioni inaugurues në 1994.
Pritjet që Biden do të realizojë janë të ulëta, dhe ecuria e samitit është rrethuar nga bisedat për të qenë një përpjekje e organizuar keq, me burime të pamjaftueshme nga administrata Biden.
Biden nuk ka marrëveshje serioze tregtare për të ofruar – e vetmja gjë që disa shtete të Amerikës Latine duan mbi të gjitha. Migrimi mbetet një pikë e pazgjidhur e lënduar. Dhe politika e brendshme e SHBA-së po formëson qasjen e Bidenit ndaj rajonit: Shmangia e zemërimit në Florida është një nga arsyet pse Biden ka refuzuar të ftojë liderët e Kubës, Venezuelës dhe Nikaraguas, duke nxitur bisedime për një bojkot nga krerët e tjerë të shteteve.
Prapëseprapë, zyrtarët e administratës së Bidenit – ndërsa janë të zhytur në detaje – këmbëngulin se presidenti nuk do të arrijë në Los Anxhelos duarbosh, kështu që ndoshta liderët e rajonit janë në një surprizë të këndshme.
Për disa javë, u duk se shumë udhëheqës kryesorë të Amerikës Latine dhe Karaibeve, duke përfshirë Jair Bolsonaro të Brazilit dhe Andrés Manuel López Obrador të Meksikës, do ta kalonin samitin. Disa cituan vendimin e administratës Biden për të mos ftuar regjimet jodemokratike të Kubës, Venezuelës dhe Nikaraguas si arsyen e tyre kryesore për të qëndruar larg, duke thënë se përjashtimi i tyre ishte i padrejtë dhe kundër-produktiv. Madje kishte zëra se Argjentina do të presë një samit rival.
Pjesa më e madhe e kësaj është teatrale normale përpara samiteve të tilla dhe shumë nga udhëheqësit kanë treguar se në fund të fundit do të shfaqen. Kjo erdhi në mes të një ofensive magjepsëse nga njerëz të lidhur me ekipin e Biden, duke përfshirë Zonjën e Parë Jill Biden, e cila vizitoi tri vende të Amerikës Latine muajin e kaluar. Kjo vjen gjithashtu pasi Biden njoftoi se do të lehtësonte disa sanksione dhe kufizime të tjera ndaj Kubës dhe Venezuelës.
Tani për tani, mbështetësi kryesor duket të jetë presidenti i Meksikës, i njohur zakonisht si AMLO. Biden dëshiron homologun e tij meksikan atje, por AMLO planifikon të dërgojë ministrin e tij të jashtëm në vend.
Për momentin, ndihmësit e Bidenit janë të paqartë se çfarë saktësisht do t’u propozojë ai homologëve të tij. Kjo është pjesërisht për shkak se ekipi që organizon samitin është ende duke përpunuar detaje, por është gjithashtu për të lënë presidentin të jetë ai që do të zbulojë surprizën.
Një zyrtar i Shtëpisë së Bardhë, megjithatë, i dha Politico-s një kuptim të asaj që është në punë: një propozim kornizë ekonomike, i cili thuhet se trajton çështje si dobësitë e zinxhirit të furnizimit; një iniciativë për të promovuar sistemet shëndetësore dhe sigurinë shëndetësore për t’u përgatitur për pandemitë e ardhshme dhe për të forcuar zinxhirët e furnizimit; një partneritet i ri për klimën dhe energjinë me vendet e Karaibeve; një plan sigurie ushqimore që ka të ngjarë të përfshijë më shumë fonde; dhe një propozim të ri migracioni që do të përfshijë ndarjen e përgjegjësive midis vendeve të ndryshme.
Specifikat do të jenë shumë të rëndësishme, por po ashtu do të kenë rëndësi diskutimet prapa skenave mes liderëve
Një faktor që nxiti fillimin e Summit of the Americas ishte promovimi i demokracisë. Gati tri dekada më vonë, demokracia në rajon është nën kërcënim në rritje, dhe jo vetëm në vende si Venezuela.
Korrupsioni, kriminaliteti dhe institucionet e dobëta pengojnë qeverisjen në vende si Hondurasi, Salvadori dhe Guatemala. Ndërkohë, Peruja ka pasur pesë presidentë në pesë vjet. Presidenti aktual, Pedro Castillo, është përballur tashmë me dy përpjekje për shkarkim që nga marrja e detyrës në korrik, mes trazirave të tjera politike.
Biden është thellësisht i kujdesshëm ndaj kërcënimit të paraqitur nga populistët dhe njerëzit e fortë për demokracitë e botës; refuzimi i tij për të ftuar regjimet e Kubës, Nikaraguas dhe Venezuelës ka për qëllim të sinjalizojë se shqetësimi shtrihet në hemisferën perëndimore.
Si e trajtojnë të pranishmit pushtimin e Ukrainës nga Rusia?
Administrata Biden ka vënë në dukje pushtimin rus të Ukrainës si pjesë e përballjes më madhështore, globale midis demokracisë dhe autokracisë, dhe ajo ka kërkuar të mbledhë sa më shumë vende të jetë e mundur për t’i dalë kundër Kremlinit.
Por mbështetja e liderëve të Amerikës Latine për këtë përpjekje ka qenë e përzier në rastin më të mirë. Ndërsa shumë thonë se Rusia gaboi kur pushtoi, ata janë përpjekur gjithashtu të mbajnë marrëdhënie të mira me Moskën.
Shumë prej tyre gjithashtu kanë dyshime të gjata për qëllimet e SHBA-së dhe shpesh shmangin rreshtimin e tyre me fqinjin e tyre të fuqishëm.
A mund të bindë Biden homologët si Bolsonaro i Brazilit që të sfidojnë autokratin rus Vladimir Putin? A do të përpiqet edhe ai? Është lloji i bisedës që nuk ka gjasa të ndodhë në publik, por rezultatet e së cilës mund të bëhen të dukshme me kalimin e kohës.
Pak vende janë kënaqur me tensionet para samitit aq sa Kina. Një zëdhënës i Ministrisë së Jashtme kineze, Zhao Lijian, me gjuhë të mprehtë, ka sulmuar vazhdimisht Shtetet e Bashkuara për përjashtimin e disa vendeve nga samiti.
“Amerika Latine nuk është aspak një “gjyq i përparmë” apo “oborri i pasmë” i një vendi të caktuar, dhe Samiti i Amerikave nuk është një “Samit i Shteteve të Bashkuara të Amerikës”, tha ai vetëm disa ditë më parë.
Udhëheqësit komunistë në Pekin kanë qenë të etur për të ndërtuar marrëdhënie me shtetet e Amerikës Latine dhe gjurma ekonomike e Kinës në këto vende është e vështirë të humbasë.
Sipas Këshillit për Marrëdhëniet me Jashtë, “Kina është aktualisht partneri kryesor tregtar i Amerikës së Jugut dhe i dyti më i madhi për Amerikën Latine në tërësi, pas Shteteve të Bashkuara”. Pekini gjithashtu po ndjek më shumë bashkëpunim në fushën e sigurisë, kulturore dhe teknologjike me vendet e Amerikës Latine.
Biden pa dyshim do të përpiqet të shtyjë liderët e Amerikës Latine që t’i bashkohen kornizës së tij ekonomike dhe të kundërshtojnë përparimet e Kinës. Por pa marrëveshje të fuqishme tregtare për të ofruar, kutia e tij e mjeteve do të jetë e paplotë. Dhe madje edhe ajo që ai ofron do të përballet me krahasime.
“Nën administratën Trump dhe Biden, Shtetet e Bashkuara kanë ofruar pak alternativa për financimin e infrastrukturës kineze,” vuri në dukje Benjamin Gedan, një analist i Amerikës Latine, raporton Politico.
