A ka marrë fund “dashuria” e kompanive të vogla dhe të mesme gjermane me Kinën?
Kjo çështje po ngrihet gjithnjë e më shumë mes drejtuesve të kompanive “Mittelstand”, siç quhet në Gjermani sektori që përbën shtyllën kurrizore të ekonomisë gjermane.
Arsyet janë më se të qarta – tensionet gjeopolitike gjithnjë e më të nxehta midis Pekinit dhe Perëndimit, politika kokëfortë “zero-covid” që ka një efekt gjithnjë e më negativ në ekonomi dhe një politikë gjithnjë e më e theksuar e kthimit te furnitorët vendas midis kompanive kineze.
Marrëdhënia më fitimprurëse ndonjëherë
Siç shkruan Financial Times, kompanitë gjermane të vogla dhe të mesme po kuptojnë gjithnjë e më shumë se nuk mund të llogarisin në aq fitime në Kinë sa dikur.
“Është një histori dashurie e humbur,” shpjegon gjallërisht Jörg Wuttke, president i Dhomës së Tregtisë me ndikim të BE-së në Kinë. Kështu, një nga lidhjet ekonomike të ndërsjella më fitimprurëse që ekzistojnë në botë është në rrezik të prishjes. Në këtë marrëdhënie, kompanitë gjermane përfitonin nga shitja e makinerive tek kompanitë kineze të eksportit. Falë kësaj teknologjie, ato janë bërë një pjesë e rëndësishme e zinxhirëve të furnizimit global.
Që nga fillimi i këtij shekulli, Kina e ka rritur dukshëm rëndësinë e saj si partner tregtar i Gjermanisë.
Në vitin 2000, superfuqia aziatike mori pjesë në eksportet gjermane të mallrave me pak më shumë se 1 për qind.
Ajo tani mban një pjesë prej 7.5 për qind, duke e bërë atë tregun e dytë më të rëndësishëm të eksportit të ekonomisë gjermane, menjëherë pas SHBA.
Vitin e kaluar në Kinë u shitën mallra gjermane me vlerë më shumë se 100 miliardë euro.
Thorsten Benner, drejtor i Institutit për Politikat Publike Globale me qendër në Berlin, përshkruan marrëdhëniet tregtare gjermano-kineze si një faktor kryesor në “epokën e artë të modelit ekonomik gjerman” që ndodhi në fazën e mëvonshme të kancelares Angela Merkel.
Megjithatë, qëndrimi i politikës gjermane ndaj Kinës po ndryshon ngadalë. Qëndrimi relativisht beninj i Pekinit ndaj agresionit të Rusisë kundër Ukrainës u dha kritikëve gjermanë të konceptit kinez të demokracisë “ujë në mulli”.
Sipas gjykimit të tyre, për hir të përfitimit ekonomik, qeveria në Berlin shpërfill synimet e politikës së jashtme dhe nuk heq dorë nga bashkëpunimi me një vend që po kthehet gjithnjë e më shumë në një kundërshtar gjeopolitik.
Kancelari Olaf Scholz do të shkojë në Pekin javën e ardhshme për takimin e tij të parë me liderët kinezë që nga marrja e drejtimit të qeverisë gjermane. Duhet theksuar se partnerët e koalicionit të Scholz, të Gjelbrit dhe Demokratët e Lirë liberalë, po i bëjnë presion qeverisë gjermane që të largohet nga Kina. Nëse Scholz do t’i dëgjojë ata, do të dihet më mirë vitin e ardhshëm, kur ai do të shpallë një qasje të re politike ndaj Kinës.
Siç qëndrojnë gjërat tani, Scholz nuk pritet të bëjë një përparim të rëndësishëm nga Pekini. Kancelari “ngriti vetullat” kur u kërkoi ministrave të mbështesin investimin e kompanisë shtetërore kineze të transportit COSCO në një terminal kontejnerësh në Portin e Hamburgut. Investimi u miratua këtë javë, me COSCO që bleu një aksion më të vogël – deri në 25 për qind – sesa donte, që ishte 35 për qind. Sipas gjykimit të Thorsten Benner, strategjia ndaj Kinës duhet të përfshijë mesazhe të qarta për nevojën për të reduktuar varësinë dhe për të diversifikuar zinxhirët e furnizimit dhe partnerët tregtarë.
Kush i shkel të drejtat e njeriut?
Në Gjermani, një rregullore e re do të hyjë në fuqi në janar që do t’u kërkojë kompanive të hetojnë shkeljet e mundshme të të drejtave të njeriut te furnizuesit e tyre.
Kjo mund të zvogëlojë më tej investimet gjermane në Kinë, e cila po përqendrohet gjithnjë e më shumë rreth kompanive të mëdha si Volkswagen, BMW, Daimler dhe gjiganti kimik BASF.
Lufta në Ukrainë dhe sanksionet e vendosura ndaj Rusisë nga Perëndimi kanë alarmuar kompanitë gjermane për skenarin se diçka e ngjashme mund të ndodhë nëse Kina pushton Tajvanin.
Për shembull, Magnatec, një prodhues i komponentëve elektrikë, fabrika e të cilit funksionon në Kinë për 13 vjet, ka vendosur të mos ndërtojë një fabrikë tjetër në atë vend për shkak të rrezikut të sanksioneve. Në vend të Kinës, ai vendosi për Vietnamin.
“Kur klientët tanë porosisin produkte, është një parakusht që ato të mos prodhohen në Kinë”, tha Marc Nicolaudius, CEO i Magnatec, për FT.
Megjithatë, konkurrenca – e drejtë ose jo – mbetet problem.
“Anëtarët tanë e dinë se çdo teknologji që ata sjellin në Kinë bëhet pjesë e tregut atje në një kohë relativisht të shkurtër,” thotë Ulrich Ackermann, drejtor i tregtisë së jashtme në shoqatën e punëdhënësve VDMA.
“Ne i këshillojmë që të jenë të kujdesshëm sepse mund të nxirren nga tregu relativisht shpejt”, shton ai.
Si shembull, ai përmend rastin e një prodhuesi makinerish ndërtimi, konkurrenti kinez i të cilit u dërgoi një ofertë klientëve duke ofruar një vit përdorim falas të makinerive të tij. “Si mund të konkurrosh me këtë”, pyet Ackermann.
