Sirenat e sulmit ajror janë një tingull i rregullt në të gjithë Ukrainën, duke paralajmëruar për një sulm të afërt rus. Alarmi i vajtimit ndërpret paqen, ditën ose natën. “Kujdes qytetarë! Alarm sulm ajror!” dëgjohet një zë, përpara se të udhëzojë banorët të fikin dritat, furnizimin me energji dhe gaz dhe të mbulohen.
Ka 150 sirena në të gjithë rajonin Lviv, nëntë në vetë qytetin. Oleg Khomych është kreu i komunikimit, njoftimeve dhe informacionit për rajonin. Më çoi në çatinë e një ndërtese të administratës së autoriteteve lokale për të më treguar një nga sirenat dhe pajisjet që i lidh të gjitha së bashku.
Ato shkaktohen nga një sinjal i dërguar me valë ose përmes kabllove nga një dhomë qendrore e kontrollit. Nëse njëri rrjet ndërpritet nga sulmi – kibernetik ose fizik – tjetri duhet të funksionojë ende.
Oleg shpjegon se sirenat kanë bateri rezervë në rast se nuk ka energji – ato mund të zgjasin 48 orë. Janë 16 mesazhe të regjistruara paraprakisht, por mund të bëhen edhe njoftime speciale.
Këta altoparlantë u instaluan në Lviv në vitin 2018, duke zëvendësuar një sistem që daton që nga Lufta e Dytë Botërore. Në pjesë të tjera të Ukrainës, sirenat u përditësuan kur filloi lufta në Donbas në vitin 2014. Para pushtimit aktual, ato testoheshin katër herë në vit.
Oleg thotë se kur filloi konflikti i fundit njerëzit po i përgjigjeshin alarmeve, por më pas ata u mësuan me sirenat dhe ndaluan së shkuari në strehimoret e bombave. Pasi raketat goditën Lviv të hënën e kaluar, duke vrarë shtatë banorë, ai thotë se njerëzit kanë filluar përsëri t’i kushtojnë vëmendje dhe të reagojnë në mënyrë më të përshtatshme.
Për disa njerëz, sirenat janë një tregues shqetësues i një rreziku të afërt – një tingull vajtues, bezdisshëm që shqetëson gjumin dhe dërgon të dridhura në një popullatë nervoze.
Por të tjerë i shohin paralajmërimet si një kujtesë qetësuese se autoritetet janë vigjilente dhe po reagojnë ndaj kërcënimit.
E pyeta Oleg nëse është krenar që bën një punë kaq të rëndësishme.
“Nuk ka asgjë për të qenë krenar,” thotë ai. “Është vetëm puna ime, detyra ime. Detyra ime është t’i mbaj njerëzit të sigurt.”
