Luftimi efektiv i kriminalitetit varet nga besimi dhe respekti reciprok midis zbatimit të ligjit dhe komunitetit. Njerëzit në vendin tonë duhet t’i besojnë policisë për të mbrojtur komunitetin dhe për të respektuar rendin dhe ligjin. Policia duhet t’i besojë njerëzve që të raportojnë krimin dhe të përmbahen nga krimi. Ky partneritet kërkon integritet policor. Integriteti i policisë nënkupton që policia funksionon brenda autoritetit të saj ligjor, në përputhje me praktikat e vendosura policore dhe në një mënyrë të drejtë që është në përputhje me atë që pret komuniteti.
Perceptimi i shoqërisë për zbatimin e ligjit po ndryshon. Ne shohim prova të këtij ndryshimi çdo ditë në mbarë vendin. Pyetja e parë që duhet të bëjmë, megjithatë, është nëse ky perceptim bazohet në të vërteta dhe fakte, apo nëse bazohet në mite, gënjeshtra apo keqkuptime. Fatkeqësisht, në shumë raste gjejmë se bazohet në ato të mëvonshme dhe ka të ngjarë të ushqehet përmes dramatizimit mediatik.
Çdo ditë që po e kalojmë, ne jemi dëshmitarë të një gërryerjeje të besimit të publikut ndaj punonjësve të policisë dhe agjencive të zbatimit të ligjit. Pikëpamja e shoqërisë për sjelljen e pranueshme të policisë ka ndryshuar ndjeshëm. Nga ana tjetër, kjo i ka motivuar zyrtarët e zbatimit të ligjit që të rishikojnë standardet e sjelljes së policisë brenda departamenteve të tyre për t’u siguruar që ato të mbahen në një nivel të tillë që të mos gërryejë besimin e komunitetit të tyre.
Thuhet shpesh se asnjë profesion tjetër nuk kërkon një standard më të lartë etik sesa ai i zbatimit të ligjit.
Pavarësisht nëse ka apo jo karriera të tjera që kërkojnë një përkushtim të ngjashëm për të bërë gjënë e duhur, është e pamohueshme që ka pritshmëri të jashtëzakonshme.
Kur oficerët marrin pjesë në sjellje joetike, ajo cenon besimin e publikut dhe dëmton imazhin e policisë.
Nëse edhe një oficer në një organizatë zgjedh të veprojë në mënyrë joetike, kjo shkakton dëme të jashtëzakonshme për organizatën, si dhe komunitetin. Është e rëndësishme që oficerët të marrin trajnim të vazhdueshëm etik gjatë gjithë karrierës së tyre.
Ky trajnim bazohet dhe zgjerohet mbi praktikën themelore të “mendoni përpara se të veproni”.
Si të parandalojmë sjelljen joetike?
Rekomandimi im i thjeshtë është ta shkruani, ta mësoni dhe ta mbroni. Shkruani politikën, kryeni trajnimin dhe nëse politika shkelet, oficeri shkelës duhet të disiplinohet. Të gjitha agjencitë përdorin politika të shkruara për të monitoruar dhe menaxhuar sjelljen e punonjësve të tyre. Për të promovuar llogaridhënien, agjencitë mund të përdorin programe të tilla si një sistem paralajmërimi i hershëm dhe një proces zyrtar hetimor të brendshëm.
Në shumicën e agjencive, trajnimi etik mësohet në akademi dhe përforcohet me oficerë të rinj gjatë vitit të tyre të parë në forcë. Megjithatë, pas vitit të parë, trajnimi etik rrallë, nëse fare, u mësohet oficerëve. Është për këtë arsye që policia e Kosovës mund të pësojnë një rënie në besimin dhe respektin e komunitetit të tyre.
Trajnimi i etikës kriminalistike vetëm i shton vlerë aseteve të organizatës, e cila më pas promovon sjellje të drejtë dhe etike brenda komunitetit. Trajnimi i vazhdueshëm i etikës promovon standardet e një agjencioni policor dhe u kujton oficerëve sjelljen e pranueshme, si në jetën e tyre profesionale ashtu edhe në atë private.
Autori është njohës i kriminalistikës dhe krimit të organizuar.
