Më 27 prill, përfaqësuesi i lartë i komunitetit ndërkombëtar në Bosnje dhe Hercegovinë, Christian Schmidt, bëri ndryshime të përkohshme në Kushtetutën e entitetit të Federatës së Bosnje dhe Hercegovinës, që pritet ta lehtësojnë formimin e Qeverisë së Federatës si dhe ligjeve penale për parandalimin e mashtrimeve zgjedhore.
Këto ndryshime u bënë për të ndihmuar formimin e një qeverie rajonale pas një bllokimi të gjatë. Kjo i jep parlamentit të Bosnje dhe Hercegovinës një vit kohë për ta hartuar versionin e vet të amendamenteve kushtetuese.
Federata Boshnjako-Kroate, një rajon autonom, nuk ka arritur ta formojë qeverinë që nga zgjedhjet e tetorit të vitit të kaluar, sepse partia më e madhe boshnjake, SDA, ka bllokuar çdo propozim që nuk përfshinte ministrat e saj.
Ish-politikani gjerman, Christian Schmidt, i cili ka kompetenca të mëdha si Përfaqësues i Lartë ndërkombëtar në Bosnjën e pasluftës, bëri ndryshime në kushtetutë në mënyrë që vetëm dy nga tre anëtarët e presidencës së Federatës duhet ta mbështesin një qeveri të propozuar për ta dërguar atë në parlament, duke anashkaluar kështu anëtarin e presidencës nga SDA-ja.
“Ne duhet të themi se ajo që ne kemi parë është një ngërç politik, jo një luftë mes popujve përbërës”, tha Schmidt gjatë një konferencë për media.
Schmidt, i cili ka kompetenca për të ndryshuar ligjet dhe për të shkarkuar zyrtarë që shihen si pengues të marrëveshjes së paqes me Bosnje dhe Hercegovinën, u kritikua shumë për ndryshimin e ligjit zgjedhor në natën e zgjedhjeve tetorin e kaluar, që synonte gjithashtu të hiqte bllokadat e formimit të qeverisë së Federatës.
Shumë politikanë dhe analistë thanë se ai kishte shkelur procesin demokratik.
SDA-ja dhe aleatët e saj kritikuan vendimin e Schmidtit, duke e quajtur atë një “pezullim skandaloz të kushtetutës së Federatës”.
Pas luftës shkatërruese në vitet e 90-ta, në të cilën vdiqën rreth 100.000 njerëz, Bosnja dhe Hercegovina u nda në dy rajone autonome me bazë etnike, Federatën Boshnjako-Kroate dhe Republikën Serbe, të lidhura mes vete nga një qeveri e dobët qendrore.
Ndërsa qeveritë në nivel shtetëror dhe në Republikën Serbe u formuan shpejt pas zgjedhjeve të tetorit, SDA-ja ka bllokuar qeverinë e Federatës pasi u formua një koalicion i ri qeverisës nga një numër i partive boshnjake, kroate dhe shumë-etnike që nuk e donin SDA-në.
Federata kryesohet nga një kroat, me nënpresidentë boshnjakë dhe serbë, të cilët para ndryshimit të duhej ta mbështesnin një qeveri të propozuar.
Schmidt tha se ai veproi sepse kushtetuta nuk zgjidhte situata të tilla, duke shtuar se vendimi i tij do të hyjë në fuqi nëse parlamenti nuk ndryshon kushtetutën brenda një viti për t’i parandaluar bllokimet e ardhshme në formimin e qeverisë së Federatës.
Përplasje të ngjashme politike kishin penguar formimin e një qeverie të Federatës pas zgjedhjeve të vitit 2018.
Bosnja, e dëmtuar nga përplasjet e shpeshta politike me bazë etnike dhe korrupsioni endemik, ka përjetuar trazira politike gjatë viteve të fundit, me qeveritë shpesh të bllokuara si në nivel shtetëror ashtu edhe në atë rajonal./REL
