Të jesh i sjellshëm është kur një individ tregon mirësjellje, por dikush nuk duhet të jetë i respektueshëm për tjetrin për të qenë i sjellshëm. Mirësjellja, nganjëherë është edhe si fasadë që njerëzit vendosin kur punojnë me të tjerët.
Për shembull, kur ju jeni të sjellshëm me një person që sa po e keni takuar, si klient, kamerier ose blerës! Ju mund të jeni të sjellshëm po ashtu edhe me njerëzit që nuk i pëlqeni, dhe kjo është shkak i të qenit i sjellshëm edhe pse se kjo nuk kërkon admirim për personin, por ti vetëm promovon ndërveprime të sjellshme shoqërore.
Por çka është respekti?
Fjala respekt përkufizohet si admirim për dikë për shkak të cilësive ose arritjeve të tij. Gjatë gjithë jetës sonë takojmë njerëz të ndryshëm, të cilët vërtetë i respektojmë.
Që nga fëmijëria , ne mësojmë të respektojmë prindërit dhe mësuesit tanë për personalitetet dhe cilësitë e tyre të mrekullueshme. Gjatë historisë shoqëria njerëzore ka zhvilluar disa standarde të sjelljes, dhe ne vërejmë se shumë prej tyre janë mjaftë arbitrare dhe nuk mund të zëvendësojnë moralin. Për shembull, respekti për prindërit, të vjetrit, gjeneratat, vlerat e të të cilëve na kan siguruar aftësi dhe vlera të sjelljes sonë etike dhe morale. Këta njerëz të dashur kanë rritur tek ne respektin për të moshuarit, përvojën e tyre të madhe , me ngjarjet apo gabimet e jetës të cilat n’a mësojnë të njohim vlerën e njerëzve përreth nesh, jo vetëm anëtarët e familjes , fqinjët, miqtë, kolegët, por edhe drejtuesit kombëtar! Përderisa rritemi, fitojmë respekt për kolegët, eprorët, madje edhe për njerëzit që nuk i njohim personalisht.
Ndryshe kur bëhet fjalë për mirësjelljen, kur bëhemi të sjellshëm me pothuajse të gjithë, respekti nuk funksionon kështu.
Respekti vjen nga ne teksa shikojmë aspektet pozitive dhe cilësitë e mrekullueshme të njerëzve të tjerë.
Janë këto cilësi që na bëjnë t’i respektojmë, por kur tregohemi të sjellshëm, nuk duhet tw na shqetëson karakteri apo cilësia e individit, dhe se këto tipare na bëjnë të respektojmë individin. Këto janë ndryshimet midis mirësjelljes dhe respektit.
Ju nuk mund t’i bëni të tjerët t’ju respektojnë nëse fillimisht nuk keni një ide të qartë se çfarë është respekti për vetën tuaj. Është shumë më e lehtë të kuptojmë se çfarë do të thotë kjo vlerë nëse kujtojmë kujtime specifike kur dikush na ka nderua dhe respektua, pa më të voglin interes. Kjo ndjenjë duhet të na shoqëroj gjatë gjithë jetës. Çdo sjellje që synon të nënçmojë ose nënvlerësojë të tjerët është një akt mosrespektimi. Është e mundur që ju të mos jeni dakord, por përpjekja për ta zhvlerësuar ose për t’a ndryshuar është një vijë e trashë për t’u kaluar. Ju nuk mund t’i detyroni të tjerët t’ju respektojnë nëse nuk respektoni fillimisht vetveten. Kjo do të thotë që ju duhet ta perceptoni veten në një pozitë të barabartë me të tjerët, për sa i përket vlerës. Me fjalë të tjera, mos mendoni se jeni pak më shumë i vlefshëm se të tjerët! Natyrisht që duhet të e pranoni vetveten dhe të ndjeheni ashtu siç jeni. “Është gjithmonë më e vlefshme të kesh respektin e të tjerëve sesa admirimin e tyre e thotë”(Jean Jacques Rousseau)
Atëherë, çfarë duhet të bëni që të tjerët t’ju respektojnë?
Miratimi dhe mirënjohja e vetvetes shprehet përmes qëndrimeve dhe veprimeve tona. Këto nuk janë një realitet abstrakt dhe as nuk duhet t’i thuash me zë të lartë para të tjerëve për të ditur se çfarë ndjen.
Dikush që e respekton veten ka tre tipare kryesore: Besim ,këmbëngulje dhe autenticitet.
Vetëvlerësimin, nëse duam ta përshkruajmë thjesht, është të kesh një mendim të mirë për veten. Ka shumë pak të bëjë me narcizmin dhe bëhet fjalë vetëm për “të pëlqyer veten” ose
të ndjesh simpati për atë që mendon, thua dhe bën, pa menduar se kjo ju bën më të mirë se të tjerët.
Vetëbesimi përsëri ka të bëjë me aftësinë për të mbrojtur të drejtat tuaja dhe për të shprehur mendimet tuaja. Është veçanërisht e rëndësishme kur je gjeni (vetëm në një kontekst të pafavorshëm), ku mendoni ndryshe nga shumica e njerëzve përreth jush, madje ndryshe nga figura aktuale e autoritetit.
Nga ana tjetër, kjo cilësi është pasojë e drejtpërdrejtë e vetëbesimit dhe kusht i domosdoshëm për të fituar respekt nga të tjerët.
Për më tepër autenticiteti i referohet tendencës sonë për të ruajtur thelbin, vlerat dhe besimet tona, edhe pse mbrojtja me egoizëm nuk është më e mira në atë situatë. Kjo do të thotë që ju nuk e stimuloni apo falsifikoni veten për të krijuar një përshtypje të caktuar për të tjerët.
Të jesh spontan është çështja, pra mirësia nuk ka nevojë për manual përdorimi, ajo vjen spontanisht!
Prandaj mos harroni se mund të jeni autentik vetëm nëse jeni të vetëdijshëm për vlerën tuaj si person.
” I vetmi simbol i epërsisë që njoh është mirësia” e thotë Ludwig Van Beethoven!
Disa njerëz nuk kanë nevojë për udhëzime për të qenë në gjendje të veprojnë me kujdes kudo që janë. Këta njerëz janë shprehja dhe kuptimi i vërtetë i mirësisë, sepse e mira është gjithmonë spontane dhe nuk e stimulon dot.
Tipat e tillë e jetojnë mirësinë si virtyt natyror dhe nuk është asnjëherë si diçka që imponohet në bazë të dogmave apo rregullave.
Për të fituar respekt nga të tjerët, respekti fillon brenda nesh, dhe kjo është arsyeja pse nuk do t’i bëni të tjerët t’ju respektojnë. Është e rrugës të dallohet mirësia nga poshtërimi, sepse mirësjellja nuk është nënshtrim.
Artikull i huazuar nga: no.sawakinome.com
Dt:24.07.2022
Hamdi RafunaTë jesh i sjellshëm është kur një individ tregon mirësjellje, por dikush nuk duhet të jetë i respektueshëm për tjetrin për të qenë i sjellshëm. Mirësjellja, nganjëherë është edhe si fasadë që njerëzit vendosin kur punojnë me të tjerët.
Për shembull, kur ju jeni të sjellshëm me një person që sa po e keni takuar, si klient, kamerier ose blerës! Ju mund të jeni të sjellshëm po ashtu edhe me njerëzit që nuk i pëlqeni, dhe kjo është shkak i të qenit i sjellshëm edhe pse se kjo nuk kërkon admirim për personin, por ti vetëm promovon ndërveprime të sjellshme shoqërore.
Por çka është respekti?
Fjala respekt përkufizohet si admirim për dikë për shkak të cilësive ose arritjeve të tij. Gjatë gjithë jetës sonë takojmë njerëz të ndryshëm, të cilët vërtetë i respektojmë.
Që nga fëmijëria , ne mësojmë të respektojmë prindërit dhe mësuesit tanë për personalitetet dhe cilësitë e tyre të mrekullueshme. Gjatë historisë shoqëria njerëzore ka zhvilluar disa standarde të sjelljes, dhe ne vërejmë se shumë prej tyre janë mjaftë arbitrare dhe nuk mund të zëvendësojnë moralin. Për shembull, respekti për prindërit, të vjetrit, gjeneratat, vlerat e të të cilëve na kan siguruar aftësi dhe vlera të sjelljes sonë etike dhe morale. Këta njerëz të dashur kanë rritur tek ne respektin për të moshuarit, përvojën e tyre të madhe , me ngjarjet apo gabimet e jetës të cilat n’a mësojnë të njohim vlerën e njerëzve përreth nesh, jo vetëm anëtarët e familjes , fqinjët, miqtë, kolegët, por edhe drejtuesit kombëtar! Përderisa rritemi, fitojmë respekt për kolegët, eprorët, madje edhe për njerëzit që nuk i njohim personalisht.
Ndryshe kur bëhet fjalë për mirësjelljen, kur bëhemi të sjellshëm me pothuajse të gjithë, respekti nuk funksionon kështu.
Respekti vjen nga ne teksa shikojmë aspektet pozitive dhe cilësitë e mrekullueshme të njerëzve të tjerë.
Janë këto cilësi që na bëjnë t’i respektojmë, por kur tregohemi të sjellshëm, nuk duhet tw na shqetëson karakteri apo cilësia e individit, dhe se këto tipare na bëjnë të respektojmë individin. Këto janë ndryshimet midis mirësjelljes dhe respektit.
Ju nuk mund t’i bëni të tjerët t’ju respektojnë nëse fillimisht nuk keni një ide të qartë se çfarë është respekti për vetën tuaj. Është shumë më e lehtë të kuptojmë se çfarë do të thotë kjo vlerë nëse kujtojmë kujtime specifike kur dikush na ka nderua dhe respektua, pa më të voglin interes. Kjo ndjenjë duhet të na shoqëroj gjatë gjithë jetës. Çdo sjellje që synon të nënçmojë ose nënvlerësojë të tjerët është një akt mosrespektimi. Është e mundur që ju të mos jeni dakord, por përpjekja për ta zhvlerësuar ose për t’a ndryshuar është një vijë e trashë për t’u kaluar. Ju nuk mund t’i detyroni të tjerët t’ju respektojnë nëse nuk respektoni fillimisht vetveten. Kjo do të thotë që ju duhet ta perceptoni veten në një pozitë të barabartë me të tjerët, për sa i përket vlerës. Me fjalë të tjera, mos mendoni se jeni pak më shumë i vlefshëm se të tjerët! Natyrisht që duhet të e pranoni vetveten dhe të ndjeheni ashtu siç jeni. “Është gjithmonë më e vlefshme të kesh respektin e të tjerëve sesa admirimin e tyre e thotë”(Jean Jacques Rousseau)
Atëherë, çfarë duhet të bëni që të tjerët t’ju respektojnë?
Miratimi dhe mirënjohja e vetvetes shprehet përmes qëndrimeve dhe veprimeve tona. Këto nuk janë një realitet abstrakt dhe as nuk duhet t’i thuash me zë të lartë para të tjerëve për të ditur se çfarë ndjen.
Dikush që e respekton veten ka tre tipare kryesore: Besim ,këmbëngulje dhe autenticitet.
Vetëvlerësimin, nëse duam ta përshkruajmë thjesht, është të kesh një mendim të mirë për veten. Ka shumë pak të bëjë me narcizmin dhe bëhet fjalë vetëm për “të pëlqyer veten” ose
të ndjesh simpati për atë që mendon, thua dhe bën, pa menduar se kjo ju bën më të mirë se të tjerët.
Vetëbesimi përsëri ka të bëjë me aftësinë për të mbrojtur të drejtat tuaja dhe për të shprehur mendimet tuaja. Është veçanërisht e rëndësishme kur je gjeni (vetëm në një kontekst të pafavorshëm), ku mendoni ndryshe nga shumica e njerëzve përreth jush, madje ndryshe nga figura aktuale e autoritetit.
Nga ana tjetër, kjo cilësi është pasojë e drejtpërdrejtë e vetëbesimit dhe kusht i domosdoshëm për të fituar respekt nga të tjerët.
Për më tepër autenticiteti i referohet tendencës sonë për të ruajtur thelbin, vlerat dhe besimet tona, edhe pse mbrojtja me egoizëm nuk është më e mira në atë situatë. Kjo do të thotë që ju nuk e stimuloni apo falsifikoni veten për të krijuar një përshtypje të caktuar për të tjerët.
Të jesh spontan është çështja, pra mirësia nuk ka nevojë për manual përdorimi, ajo vjen spontanisht!
Prandaj mos harroni se mund të jeni autentik vetëm nëse jeni të vetëdijshëm për vlerën tuaj si person.
” I vetmi simbol i epërsisë që njoh është mirësia” e thotë Ludwig Van Beethoven!
Disa njerëz nuk kanë nevojë për udhëzime për të qenë në gjendje të veprojnë me kujdes kudo që janë. Këta njerëz janë shprehja dhe kuptimi i vërtetë i mirësisë, sepse e mira është gjithmonë spontane dhe nuk e stimulon dot.
Tipat e tillë e jetojnë mirësinë si virtyt natyror dhe nuk është asnjëherë si diçka që imponohet në bazë të dogmave apo rregullave.
Për të fituar respekt nga të tjerët, respekti fillon brenda nesh, dhe kjo është arsyeja pse nuk do t’i bëni të tjerët t’ju respektojnë. Është e rrugës të dallohet mirësia nga poshtërimi, sepse mirësjellja nuk është nënshtrim.
Artikull i huazuar nga: no.sawakinome.com
Dt:24.07.2022
Hamdi Rafuna
