Të gjithë duam të jemi të lumtur, por arritja e një qëllimi kaq abstrakt ka sfidat e veta. Pa marrë parasysh se sa përpjekje bëni për të menduar pozitivisht dhe ‘përqendruar në pjesët e mira’, nuk mund ta detyroni lumturinë, pasi nëse e bëni këtë mund të ketë një ndikim negativ në emocionet tuaja.
Megjithatë, vetëm për shkak se nuk mund të kontrolloni se si ndiheni gjatë gjithë kohës, nuk do të thotë se nuk ka mënyra për të rritur lumturinë dhe mirëqenien tuaj të përgjithshme dhe këtu vjen një studim i ri i botuar në Journal Of Positive Psychology. Para se të hyjmë në të, është e rëndësishme të theksohet se psikologët e shohin mirëqenien dhe lumturinë si tre komponentë kryesorë: ndikimi (emocioni ose disponimi), angazhimi dhe kuptimi.
Sipas artikullit të ri, mund të ketë një përbërës që rrit të tre këta faktorë (dhe për këtë arsye bën një ndryshim të madh në shëndetin dhe mirëqenien e përgjithshme): autonomia. Siç përkufizohet nga psikologët Richard Ryan dhe Edward Deci, autonomia i referohet vullnetit, d.m.th. “të kesh përvojën e zgjedhjes… [dhe] miratimin e veprimeve të dikujt në nivelin më të lartë të reflektimit”.
Në thelb do të thotë të jesh në gjendje të marrësh vendime që janë të motivuara (p.sh. të bësh diçka sepse të pëlqen ose të duket e kënaqshme) në vend të motivimit të jashtëm (p.sh. të motivuar nga presioni ose shpërblimi shoqëror). Për të zbuluar nëse autonomia ka një ndikim të rëndësishëm në lumturinë dhe mirëqenien e një personi, autorët e studimit të ri u kërkuan 68 pjesëmarrësve t’u përgjigjen pyetjeve se çfarë po bënin në periudha të ndryshme të ditës.
Pyetjet që bënë pjesëmarrësit mbulonin fusha të tilla si lloji i aktivitetit që u informua, nëse personi kishte zgjedhur apo jo ta bënte aktivitetin dhe efekti që kishte në disponimin e tyre. Pyetësori vlerësoi gjithashtu nivelin e tyre të angazhimit në aktivitet dhe sa kuptimplotë ishte aktiviteti. Kur ata i plotësuan këto pyetje gjashtë herë në ditë për një javë, pjesëmarrësve iu kërkua t’u përgjigjen pyetjeve edhe në lidhje me kënaqësinë e tyre nga jeta.
Rezultatet përfundimtare ishin: niveli i autonomisë së pjesëmarrësve kishte pasur një ndikim të rëndësishëm në angazhimin, kuptimin, ndikimin pozitiv dhe disponimin. Megjithatë, ndërsa afekti dhe gjendja shpirtërore vazhduan të rriteshin me autonominë, përfitimet e autonomisë mbi angazhimin dhe kuptimin ndodhën vetëm deri në një nivel të moderuar, gjë që sugjeron se, për sa kohë që njerëzit e shohin aktivitetin që po bëjnë interesant dhe të kënaqshëm, pak motivim të jashtëm (si për shembull fitimi i parave në punë) nuk ka shumë rëndësi.
Shkurtimisht, autonomia mund të ketë një ndikim të madh në lumturinë dhe mirëqenien tonë të përgjithshme, por në rastet kur duhet të bëjmë diçka (si puna), të kesh një shkallë të moderuar të motivimit të brendshëm (p.sh., duke shijuar atë që bën) do të ketë efektin e dëshiruar.
Nëse ka ndonjë gjë, ky studim është një kujtesë se sa e rëndësishme është të ndjekim gjërat që na duken interesante dhe të kënaqshme, në vend të gjërave që ofrojnë një shpërblim të madh të jashtëm. Ju nuk keni nevojë të jeni të dashuruar me punën tuaj për të qenë të lumtur, por ndjenja e angazhimit dhe të interesuar për të mësuar më shumë mund të bëjë një ndryshim të vërtetë në mirëqenien tuaj të përgjithshme.
