ABC Nyheter takon 54-vjeçarin Tormod Heier për një intervistë në ambientet e Akademisë Norvegjeze të Mbrojtjes në Kalanë Akershus në Oslo!
Ai është, profesori i strategjisë ushtarake dhe drejtuesi i kërkimit në Shkollën e Stafit Norvegjez!
Qysh heret, para se të fillonin sulmet ruse nuk besonte profesori se Rusia do të pushtonte Ukrainën, andaj ai u bë një personazh i famshëm i luftës brenda natës.
Në këtë intervistë, Tormod Heier flet gjerë e gjatë për luftën edhe për kërcënimet me vdekje…
Kërcënimet me vdekje nuk më shqetësojnë. Thjesht më vjen keq për ata djemë që e kanë menduar. Janë ata që kanë nevojë për ndihmë, jo unë!
Heier ka qenë ndër ekspertët që ka qenë më së shumti në media, dhe dramat e tij, ndonjëherë janë kritikuar.
Më pëlqen të jem i zënë, pastaj ndiej se mund të përdor më shumë energji nga vetja, thotë Heier me një diktim të qartë.
Ai thotë se lufta në Ukrainë është teknikisht shumë interesante, pavarësisht se sfondi është i trishtuar.
Ndjej se ka një kërkesë të madhe në shoqëri për informacion, vlerësime dhe interpretime. Shumë njerëz pyesin se si mund ta kuptojmë luftën dhe cilat janë pasojat për Norvegjinë dhe Evropën.
Ky është problemi për ne, që jemi idiotë profesionistë, po ashtu edhe njerëz!
Nëse ju, thoni diçka të gabuar, ose dilni me vlerësime të gabuara, kjo ka një dimension jo vetëm personal, por mbi të gjithë, andaj këtu e kemi një presion shtesë për punën.
Nga ana tjetër, ndoshta lufta në Ukrainë ndryshoj pak, pasi u ekspozova edhe më shumë në media dhe u bëra një personazh publik që disa e pëlqyen e disa jo!
– A merrni shumë reagime?
– Po, po. Këtu kemi një dallim nga kërcënimet me vdekje deri te duartrokitjet në këmbë.
Ai thotë se ka qenë shumë kuptimplotë përcjellja e luftës te popullata.
– Më në fund ndihem si studiues, se mund t’i jap diçka shoqërisë që paguan për argëtimin tim.
Mendoj se autoritetet ishte dashtë të kishin qenë shumë më të prirura për të ndihmuar në informimin e popullatës norvegjeze.
– A jeni në gjendje të shkëputeni nga këto studime dhe të pushoni për pak trurin në këto Krishtlindje?
Heier shikon tavanin dhe mendon për disa sekonda.
– Jo, ndoshta nuk e bëj fare këtë. Kjo është një pyetje e mirë, por për fat të keq nuk jam aq i mirë për t’u çlodhur. Për mua, këto janë gjithnjë në kokën time, gjatë gjithë kohës. Çështjet ndonjëherë mund të gërryejnë, por ato gjithashtu mund të piqen dhe të bëhen mendime edhe më të rafinuara kur procesi i maturimit të ketë mbaruar.
Unë bëj çmos për të informuar në një fushë ku nuk ka përgjigje përfundimtare!
Ekziston një shqetësim dhe ankth i madh në shoqëri, dhe duke informuar, ju fitoni më shumë njohuri.
Kur ke më shumë njohuri, atëherë zhduket sa do pak dyshimi, kur dyshimi fillon të zhduket, atëherë ne si shoqëri jemi shumë më të fortë përballë një homologu që do të përpiqet të krijojë dyshime.
Heier thotë se ajo që e ka habitur më shumë për luftën është se si presidenti rus Vladimir Putin zgjodhi të shkonte në luftë.
Arsyeja pse e befasoj Heierin është sepse rusët shkuan në luftë me 190,000 ushtarë, të cilët ishin shpërndarë në tre seksione të ndryshme të frontit. Heier beson se pushtimi rus ishte naiv.
Në të njëjtën kohë, Ukraina kishte 250,000 ushtarë dhe një rregull i madh ushtarak, pavarësisht nëse jetoni në Moskë apo Oslo, preferohet të keni tre herë më shumë ushtarë kur sulmoni një vend tjetër. Dhe kur Ukraina kishte 250,000, rusët duhet të kishin 750,000 ushtarë. Mungonin pak më shumë se gjysmë milioni, prandaj mendova se Putini nuk do të ishte kaq budalla në këtë botë, sa të përfundonte në një moçal me vendin e dytë më të madh të Evropës, Ukrainën, dhe të rrezikonte Shtetet e Bashkuara dhe Perëndimin si tërësi. ….)
Pasi Rusia zgjodhi të sulmonte, Heier besonte se rusët do të arrinin të bënin një ndryshim të shpejtë regjimi brenda pak ditësh. Profesori beson se Putin dhe këshilltarët e tij janë shumë të pakënaqur me “situatën kritike dhe të cenueshme në të cilën ka përfunduar Rusia”!…..)
Këtu kemi mundësinë të nxjerrim shumë mësime të vlefshme që mund t’i gëzojmë në të ardhmen dhe të sigurojmë që ne vetë në anën perëndimore të marrim vendime më të mirëmenduara, të mençura dhe afatgjata. Një nga mësimet kryesore deri më tani, mendoj, është se Perëndimi është në rrugën e duhur kur bëhet fjalë për mënyrën se si ne bëjmë luftë. Mënyra ruse, një luftë klasike e shkatërrimit, është një mënyrë që ne lamë në vitet ’80.
Heier thotë se ai vetë nuk është i shqetësuar personalisht nga lufta dhe situata në Evropë. Ai ka lindur optimist, sipas tij.
– Për sa kohë që Rusia dhe SHBA mund të fshijnë njëra-tjetrën me armë bërthamore, askush nuk guxon të sulmojë tjetrin i pari. Pastaj ne i rikthehemi ekuilibrit brutal të terrorit të Luftës së Ftohtë, ku këto fuqi të mëdha mbajnë njëra-tjetrën në një kontroll të hekurt.
A është më e lehtë të bësh një deklaratë me rroba civile sesa me uniformë?
– Jo, nuk e ndjej këtë. Shumëkush ndoshta do të kuptojë se është shumë më e lehtë të flasësh si civil sesa me uniformë. Me uniformën vjen njëfarë pritshmërie për besnikëri dhe korrektësi politike ndaj një zinxhiri komandues.
E konsideroni veten të diskutueshëm?
Heier mendon për këtë dhe mediton përgjigjen për shumë sekonda përpara se të përgjigjet:
– Mendoj se disa njerëz do të më shohin si të diskutueshëm. Ka shumë njerëz në këtë vend që janë të shqetësuar të mos kritikojnë SHBA-në dhe NATO-n. Përveç kësaj, ne jemi shumë të prirur të kritikojmë Rusinë. Unë i kam vënë si synim vetvetes, për të dalë me këndvështrime të ndryshme.
Nëse ka shumë perspektiva që shkojnë vetëm në drejtim të SHBA-së dhe NATO-s dhe anti-Rusisë, atëherë është një pikë më vete të nxjerrim në pah edhe anët e tjera të çështjes.
Sulmet dixhitale mund të ndikojnë në zinxhirë të rëndësishëm furnizimi, dhe Heier i referohet kësaj zone si “jashtëzakonisht e cenueshme”. Ai beson se nuk do të duhen shqetësime të mëdha përpara se një formë ankthi dhe shqetësimi të përhapet në popullatë. Këtë vjeshtë pati një sërë episodesh ku u vëzhguan dronë në aeroportet norvegjeze, të cilat çuan në mbylljen e hapësirës ajrore.
Ndonjëherë ndihem pak i mashtruar nga shërbimet tona të inteligjencës, të cilat ndoshta sipas mendimit tim kanë krijuar një imazh ndryshe për Rusinë, realiteti tani tregon diçka krejtësisht të ndryshme!
Është e mundur që Putini mund të humbasë pushtetin në një moment, kur presioni të bëhet i madh, mund të ndodhë një formë e ndarjes në elitë, beson Heier.
– Nuk është domosdoshmërisht veçanërisht e mirë. Ka shumë pak prej nesh që besojnë se do të kthehet një Boris Yeltsin ose Mikhail Gorbachev, por më tepër një skifter që e bën Putinin të duket i moderuar në krahasim. Është një lojë fati dhe nuk ka gjasa që në Rusi të ketë një lider që është më miqësor me Perëndimin sesa Putini, sipas Heier.
Heier thotë se sheh një numër të pafund të rezultateve të luftës dhe se kufijtë e vetëm janë imagjinata dhe kreativiteti.
– Diplomacia dhe politika janë arti i mundësive. Herët a vonë kjo duhet të përfundojë në disa marrëveshje paqeje, por askush nuk e di se çfarë kompromisi do të dalin nga negociata të tilla. Gjithçka është e hapur.
Sa i dëshpëruar mund të bëhet Putin?
– Ai mund të bëhet i dëshpëruar, veçanërisht nëse Gadishulli i Krimesë rrezikohet të humbasë. Atëherë rrugët strategjike detare për në Rusi do të zhduken.
Do të jetë jashtëzakonisht dramatike dhe atëherë ne jemi në një situatë ku nuk mund të injorojmë faktin që Putini, në dëshpërim të plotë, kërcënon të përdorë armë taktike bërthamore kundër Ukrainës, por asnjëherë kundër Perëndimit!
Heier beson se SHBA-ja e mban çelësin.
Ne shohim tendenca nga SHBA-të që po i kërkojnë Zelenskit të jetë pak më pragmatik dhe pak i moderuar në kërkesat e tij për luftë. Ndoshta ne shohim që SHBA-ja thellë thellë e pranon që Krimea duhet të mbetet nën kontrollin rus, por se ukrainasit ndoshta duhet të marrin sa më shumë nga Luhansk dhe Donetsk.
