Çka do të thotë për Kosovën, fitorja bindëse e Vuçiqit në zgjedhjet e fundit në Serbi?
Për t’iu përgjigjur sa më saktë kësaj pyetjeje, do të duhej ta rishikojmë edhe njëherë pozicionin e Serbisë kundrejt zhvillimeve rajonale, përfshi edhe agresionin rus në Ukrainë si dhe reflektimin e këtyre ngjarjeve në një dioptri më të gjerë politike – ndërkombëtare.
Tani në Beograd edhe katër vjet do ta kemi regjimin autokrat të Vuçiqit, kurse jetëgjatësia e tij në politikë lidhet ngusht me mendësinë popullore serbe, që dukshëm anon nga radikalizmi dhe nacionalizmi primitiv. Fshatarët dhe pleqtë serbë e duan Vuçiqin sepse ai i ushqen me përralla mejsetare mbi “Kosovën djep i Serbisë”, ndërkohë që të rinjtë, të nxitur nga mosperspektiva, gjithnjë e më tepër po e braktisin vendin e tyre.
Po Kosova, a humb apo përfiton nga fitorja e Vuçiqit në zgjedhjet e fundit?
Kjo parasegjitash do të varej nga dy faktorë: Në radhë të parë, do të varej nga qëndrimi që do të mbaj Vuçiqi ndaj Kosovës në procesin negocues në Bruksel dhe së dyti- do të varej edhe nga sjellja e lidershipit të Kosovës ndaj këtij procesi.
Analistët Perendimorë janë të prirur që të vendosin një paralele në mes të Titos dhe Vuçiqit, pasi që ky i fundit luan ngjashëm si dikur Tito midis Lindjes dhe Perëndimit. Nga rusët, Vuçiqi merr gaz me një çmim ekonomik, por njëkohësisht që prej 15 vjetësh është përfitues i tre miliardë euro nga i ashtuquajturi Fond i Përafrimit me BE.
Ekzibicionet politike të Vuçiqit kanë bërë që ai të bëj për vete në Serbi simpatizantët e nacionalistëve populist, kurse në Evropë të shikohet ende si figurë që ruan balancimet Lindje-Perendim në Ballkanin Perendimor. Brukseli tash e tutje madje do të investojë edhe më tepër vëmendje diplomatike për ta joshur Vuçiqin me radarët euro-integrues, në mëynrë që ai të distancohet gradualisht nga Kremlini.
Por a mund të ndodhë që Vuçiqi të distancohet nga vëllai i madh, Putini?
Kjo parasegjithash do të varet nga epilogu i zhvillimeve në Ukrainë, ku invazioni rus ka hyrë në muajin e dytë dhe ende nuk duket e qartë një strategji dalëse e Rusisë nga balta pushtuese në Ukrainë.
Me fjalë të tjera, fuqia e Putinit tash e tutje do të matet në Beograd dhe ky do të jetë një barometër i Brukselit kundrejt Serbisë.
Por si do të reflektohet kjo në Kosovë?
Lidershipi kosovar nuk do ta ketë lehtë të sillet, në njërën anën, në mes të një Vuçiqit populist që para Evropës paraqitet me kapotën e Titos dhe, në anën tjetër, Brukselit që insiston në realizimin e marrëveshjeve të nënshkruara.
Ka ndryshuar perceptimi i Perendimit ndaj politikanëve në Beograd dhe tani nuk vlen më ajo formula e mëparshme: Sa më shumë radikalë të paarsyeshëm në Beograd, aq më mirë për Kosovën. Për rrjedhojë, komuniteti ndërkombëtar nuk po sillet tani sikur para 23 viteve. Vetëm kujtojeni Millosheviqin. Falë kokëfortësisë së tij, pasoi bombardimi i NATO-s.
Por sot, për hirë të Rusisë, BE (të paktën këta që aktualisht janë në krye të saj) është e gatshme t’i bëjë sa më shumë koncesione Beogradit në mënyrë që të krijohet njëfarë distancimi me Kremlinin dhe kjo ndikon tepër negativisht në raport me Kosovën.
Ekziston vetëm një shpresë. Ajo quhet SHBA. Lidershipi kosovar duhet të bëjë çmos që ta ruajë dhe kultivojë mbështetjen amerikane. Dhe kjo bëhet vetëm duke qenë kooperues të sinqertë me Washingtonin dhe duke ofruar zgjidhje që janë pragmatike e të pranueshme për miqtë tanë amerikanë.
Gjithçka tjetër është rrahje uji në havan!
Prishtinë, 05 prill 2022
