Deputeti i Parlamentit Evropian, Romeo Franz, është shprehur i kënaqur që është gjetur një kompromis për liberalizimin e vizave për qytetarët e Kosovës në Komisionin Evropian.
Në një intervistë ekskluzive për gazetën “Bota sot”, eurodeputeti i të Gjelbërve deklaron se Kosova këtë vit ose në fillim të vitit të ardhshëm, mund të sigurojë mbështetje të mjaftueshme për t’u bërë anëtarja e 47-të e Këshillit të Evropës.
Ai thotë se e përkrahë vendimin e institucioneve të Kosovës për zbatimin e sundimit të ligjit në mbarë vendin, mirëpo sipas tij, zbatimi i vendimit të mëhershëm i Qeverisë së Kosovës për targat e automjeteve, do ta përshkallëzonte më tej situatën në veri të vendit.
Teksa ka folur për qortimet e Josep Borellit ndaj Kosovës, i ngarkuari për marrëdhëniet me Bosnjë-Hercegovinën dhe Kosovën, thotë se kryediplomati evropian duhet të veprojë më diplomatikisht dhe jo ta fajësojë Kosovën.
I pyetur për planin franko-gjerman për dialogun Kosovë-Serbi, Franz ka vlerësuar se tani ekziston një dritare mundësie për të bërë përparim të rëndësishëm në procesin e normalizimit midis dy vendeve dhe arritjen e marrëveshjes gjithëpërfshirëse, bazuar në njohjen reciproke.
Në këtë intervistë, eurodeputeti gjerman është shprehur kritik ndaj presidentit serb Aleksandër Vuçiqit, duke thënë se ai po bën politikë “me dy karrige”.
Ai kërkon që t’i dërgohen më shumë armë të rënda dhe municione Ukrainës, në mënyrë që Evropa të mos humbasë “gjithçka” nga Putini.
Intervista e plotë:
“Bota sot”: Kosova nuk fitoi ende liberalizimin e vizave, pavarësisht konfirmimit nga KE se i ka plotësuar të gjitha kushtet. Në Kosovë po përflitet se liberalizimi është i kushtëzuar me procesin e dialogut Kosovë-Serbi. Ku qëndron vërtet problemi sipas jush?
Romeo Franz: Këto thashetheme ekzistojnë, kjo është arsyeja pse grupi i të gjelbërve/EFA kohët e fundit bëri thirrje në një deklaratë për të mos i lidhur të dyja temat. Liberalizimi i vizave duhet të mbetet temë e vetme. Megjithatë, ne e dimë se kush dhe pse po e bllokon deri më tani këtë çështje në Këshillin Europian. Por, kjo e mërkurë ishte një ditë e mirë dhe një pikë kthese: Këshilli më në fund ra dakord për mandatin e negociatave për udhëtimin pa viza për mbajtësit e pasaportave të lëshuara nga Kosova. Në bazë të këtij mandati, presidenca do të nisë negociatat me Parlamentin Evropian. Unë e përshëndes shumë këtë vendim të vonuar prej kohësh të Këshillit dhe jam i kënaqur që mund të gjendet një kompromis. Kosova ka përmbushur të gjitha standardet prej kohësh dhe Parlamenti Evropian e ka mbështetur fuqishëm liberalizimin e vizave që prej kohësh siç është shprehur në rezoluta të ndryshme dhe në takimin e fundit të KSA-së në Prishtinë. Qytetarët e Kosovës e meritojnë liberalizimin e vizave, dhe veçanërisht të rinjtë e Kosovës, të cilët duhet të kenë të njëjtat mundësi për të udhëtuar si të rinjtë e tjerë evropianë.
“Bota sot”: Cilat janë shanset që Kosova të marrë vendimin për anëtarësim në Këshillin e Evropës këtë vit?
Romeo Franz: Kosova ka aplikuar zyrtarisht për anëtarësim në Këshillin e Evropës në maj të këtij viti. Unë vetë e mbështes shumë aplikimin e Kosovës për anëtarësim në Këshillin e Evropës dhe e kuptoj që qeveria pa një momentum për të aplikuar edhe për shkak të agresionit të Putinit ndaj Ukrainës dhe si pasojë e përjashtimit të Rusisë nga Këshilli i Evropës. Parlamenti Evropian ka qenë plotësisht mbështetës ndaj aplikimit të Kosovës për anëtarësim në Këshillin e Evropës dhe ne gjithashtu u kemi bërë thirrje të gjitha shteteve anëtare të mbështesin ofertën e saj. Shpresoj shumë që përpjekjet avokuese të autoriteteve të Kosovës do të rezultojnë të suksesshme dhe Kosova do të arrijë të sigurojë mbështetje të mjaftueshme të shteteve anëtare të Këshillit të Evropës për t’u bërë shteti i 47-të anëtar, ndoshta edhe këtë vit ose në fillim të vitit të ardhshëm. Të bëhesh shtet anëtar, do të nënkuptonte përmirësim të dukshëm të mbrojtjes së të drejtave të njeriut për të gjithë njerëzit që jetojnë në Kosovë, pasi të gjithë banorët në shtetet anëtare të Këshillit të Evropës mund të paraqesin raste në Gjykatën Evropiane të të Drejtave të Njeriut kundër shteteve, të cilat kanë shkelur zotimet e tyre sipas legjislacionit evropian.
“Bota sot”: Dakordimi për targat u arrit, por Kosova ishte nën presion të madh nga bashkësia ndërkombëtare për të shtyrë afatin për regjistrimin e targave nga komuniteti serb. Si e komentoni këtë vendim të kryeministrit Albin Kurti, pse u kërkuan pikërisht 10 muaj shtyrje?
Romeo Franz: Mendoj se me të vërtetë presioni është i lartë, të gjithë aktorët nga BE-ja dhe SHBA-ja e shprehën shumë zhgënjimin e tyre për dështimin e arritjes së marrëveshjes për kontestin e targave dhe fajësuan veçanërisht Kosovën për dështimin. Megjithatë, unë besoj se Kosova ka të drejtë të zbatojë sundimin e ligjit në mbarë vendin dhe për nga përmbajtja është absolutisht e drejtë të veprojë një gjë të tillë, por sa i përket zbatimit në një situatë kaq të tensionuar, duhet të shmanget çdo përshkallëzim, edhe për arsye, për të mos i dhënë palës tjetër pretekstin për përshkallëzim. Është e rëndësishme që të bëhet progres në lidhje me marrëveshjen e normalizimit dhe për këtë arsye është më e zgjuar dhe më mirë të jemi pragmatikë dhe t’i jepet më shumë kohë zbatimit.
“Bota sot”: Përfaqësuesi i Lartë i BE-së, Josep Borell, po tregohet jo rrallëherë qortues ndaj Kosovës. Ai reagoi ashpër pas dështimit të takimit të fundit Kurti-Vuçiq. Si i vlerësoni këto qëndrime të kryediplomatit europian?
Romeo Franz: Mendoj se Përfaqësuesi i Lartë duhet të kishte vepruar më diplomatikisht në vend që të fajësonte ashpër Kosovën. Ai la një përshtypje të gabuar sikur problemi qëndron në njërën anë; ky imazh “djalë i mirë dhe i keq” nuk është i dobishëm.
“Bota sot”: Cili është mendimi juaj për planin franko-gjerman, i cili u propozua si zgjidhje e mosmarrëveshjeve Kosovë-Serbi, pse Serbia po e kundërshton këtë plan?
Romeo Franz: Propozimi franko-gjerman është në fakt një propozim i BE-së, pas të cilit Gjermania dhe Franca vënë peshën e tyre politike dhe mbështetjen e plotë. Për më tepër, duket se procesi është i koordinuar edhe me partnerët amerikanë, të cilët po e mbështesin BE-në në përpjekjet e tyre. Unë vetë nuk e kam parë planin deri më tani dhe nuk mund të përgjigjem pse apo nëse Serbia po e kundërshton këtë plan. Mendoj se ekziston një dritare mundësie tani për të bërë përparim të rëndësishëm në procesin e normalizimit midis dy vendeve dhe u bëj thirrje të gjitha palëve negociuese të tregojnë një qëndrim konstruktiv dhe pragmatik, për të arritur një marrëveshje normalizimi gjithëpërfshirëse ligjërisht të detyrueshme, bazuar në njohjen reciproke, e cila është thelbësore për të dyja vendet për të avancuar në rrugët e tyre evropiane përkatëse. Kjo do të kontribuojë në stabilitetin dhe prosperitetin rajonal dhe do të sjellë përfitime konkrete dhe të prekshme për të gjithë qytetarët në të dyja vendet.
“Bota sot”: Si do ta vlerësonit udhëheqjen e deritanishme të Vjosa Osmanit dhe Albin Kurtit, në krye të institucioneve të Kosovës?
Romeo Franz: Unë nuk do të preferoja t’i përgjigjem kësaj pyetjeje në këtë fazë.
“Bota sot”: Cili mendoni se është qëllimi i qeverisë serbe, e cila jo rrallë herë po e kërcënon Kosovën me luftë derisa po armatoset, ndërsa nga ana tjetër kërkon “paqe” me Kosovën në tryezën e Brukselit?
Romeo Franz: Serbia dhe presidenti Vuçiq janë ende duke ndjekur qasjen e tij për një “politikë me dy karrige” midis presidentit rus dhe Bashkimit Evropian. Nuk e di se cili është qëllimi i presidentit Vuçiq, por e di, siç e thashë tashmë, se arritja e një marrëveshjeje gjithëpërfshirëse ligjërisht të detyrueshme të normalizimit, bazuar në njohjen reciproke, është thelbësore që të dyja vendet të përparojnë në rrugët e tyre përkatëse evropiane. Për presidentin Vuçiq është, pra, koha e fundit që t’i japë fund politikës së tij me dy karrige dhe të fillojë të përgatisë popullatën e tij për hapat e ardhshëm. Popullsia duhet të përgatitet nga të dyja anët dhe shpresoj të shoh një përparim në të ardhmen e afërt.
“Bota sot”: Serbia është i vetmi vend në Ballkan që nuk i është bashkuar sanksioneve kundër Rusisë. Pse BE-ja dhe SHBA-ja po tregohen “të buta” ndaj Serbisë, duke mos e ndëshkuar këtë qëndrim?
Romeo Franz: Ka presion mbi Serbinë, por ende shumë i dobët, me të vërtetë. Kjo është arsyeja pse Parlamenti Evropian kërkon përafrimin e vendeve të anëtarësimit me politikën e përbashkët të jashtme dhe të sigurisë të BE-së. Ajo thekson qartë se negociatat e pranimit me Serbinë do të avancojnë vetëm nëse vendi përputhet me sanksionet e BE-së kundër Rusisë dhe me masat kufizuese dhe politikën e përgjithshme të BE-së ndaj Rusisë. Për më tepër, Serbia duhet të bëjë përparim të rëndësishëm në reformat e lidhura me BE-në dhe të demonstrojë përparim në përmirësimin e demokracisë, sundimit të ligjit dhe të përqafojë vlerat dhe prioritetet e BE-së. Së fundi, të gjitha fondet evropiane për Serbinë, nga të cilat do të përfitonin autoritetet serbe duhet të rishqyrtohen, në mënyrë që të sigurohet që këto mjete financiare të jenë në përputhje me qëllimet dhe interesat e Bashkimit Evropian.
“Bota sot”: Kemi parë lajmin se dy raketa ruse ranë në territorin e Polonisë, a mendoni se agresioni rus po zgjerohet në Evropë?
Romeo Franz: Nuk ka dyshim se Rusia, si agresor, mban përgjegjësinë e vetme për luftën në Ukrainë dhe për të gjitha dëmet dhe viktimat. Pa luftën ruse të agresionit dhe sulmet ajrore të intensifikuara ndaj njerëzve të pafajshëm në Ukrainë, veprimet e rrezikshme nga të gjithë aktorët e përfshirë nuk do të kishin ndodhur. Është mirë që NATO-ja qëndroi e qetë, veçanërisht në një situatë kaq të rrezikshme. Megjithatë, ne duhet të gjejmë një ekuilibër të zgjuar midis mbajtjes së qetësisë dhe aftësisë për të vepruar dhe për t’u dërguar një sinjal të qartë partnerëve tanë se ne e mbrojmë sigurinë e tyre.
“Bota sot”: A po bëjnë mjaft Evropa dhe SHBA-ja për të ndaluar luftën ruse në Ukrainë, kur mendoni se do të përfundojë?
Romeo Franz: Mendoj se ka ende vend për përmirësim. Ne duhet të vendosim më shumë armë të rënda, mjete luftarake të armatosura dhe municion dukshëm më të saktë të drejtuar për Ukrainën. Kjo duhet të shkojë paralelisht me trajnimin e armëve të rënda dhe këshillat taktike për oficerët. Një mënyrë për të armatosur më tej Ukrainën në mënyrë më efektive, është shpërndarja e barrës mes të gjithë aleatëve. Përveç kësaj, ka një çështje tjetër të rëndësishme për t’u mbështetur; që populli ynë të vazhdojë të qëndrojë me Ukrainën në solidaritet të plotë. Populli evropian, jo shtetet evropiane, ishin të parët që iu përgjigjën luftës. Kjo është forca jonë, solidariteti dhe uniteti ynë. Nëse i humbasim, humbasim gjithçka për Putinin.
Kur do të përfundojë kjo luftë – nuk kam përgjigje për këtë.
Ky OPINION është huazuar nga media BOTASOT.INFO
