Në dashuri, funksionon më mirë një çift në të cilin të dy partnerët janë njësoj dhe ndajnë orientime dhe pasione, apo ato në të cilat shoqëruesit janë të ndryshëm dhe plotësues si dy gjysmë mollët klasike që së bashku formojnë frutin perfekt? Në praktikë, cila nga dy fjalët e urta është më e drejtë: “Kush ngjan” apo “të kundërtat tërhiqen”? Si gjithmonë, nuk ka asnjë formulë suksesi të sigurt, që të zbatohet sipas dëshirës. Sfera e ndjenjave është delikate dhe e thellë dhe çdo histori është një rast më vete. Megjithatë, ka studime shkencore që i kanë analizuar këto aspekte dhe nga të cilat kanë dalë indikacione nga të cilat mund të nxjerrim të paktën njëfarë frymëzimi.
DY GJYSMAT E MOLLËVE: PËRPARËSITË DHE DEFEKTET – Të tërhiqemi nga një partner krejtësisht i ndryshëm nga ne dhe plotësues i interesave tona të zakonshme mund të jetë një përvojë emocionuese. Me të do të jemi në gjendje të zbulojmë gjëra të reja, të kemi përvoja të ndryshme nga ato që bëjmë zakonisht dhe gjithashtu të zbulojmë një qasje të re ndaj realitetit dhe emocioneve. Diversiteti na tërheq, na ngacmon, na intrigon: por mund të mos jetë dashuri e vërtetë dhe mbi të gjitha mund të mos jetë një bazë mjaft e fortë për t’i bërë ballë kohës. Në një studim disa kohë më parë, psikologu britanik Glenn Wilson shpiku një mjet, të quajtur QC, ose “koeficienti i përputhshmërisë” për të matur nivelin e afinitetit midis dy partnerëve dhe për të llogaritur forcën e një marrëdhënieje midis tyre. Duke vëzhguar trendin e marrëdhënieve të çifteve të monitoruara, doli se marrëdhëniet më të qëndrueshme ishin ato në të cilat partnerët ndanin më shumë aspekte të jetës dhe për rrjedhojë ishin më të ngjashëm me njëri-tjetrin. Diversiteti është një stimul i fuqishëm për tërheqjen, për kuriozitetin e ndërsjellë dhe gjithashtu për pasionin, por shpesh ka një kohëzgjatje të shkurtër: shumë nga ato dallime që na intriguan aq shumë në fillim përfundojnë duke u shndërruar në papajtueshmëri që shkatërrojnë marrëdhënien.
TË DASHUROHEMI ME ATË QË ËSHTË I NGJASHËM ME NE – Fakti i ndarjes së sistemit të vlerave përmes të cilit lexojmë realitetin që na rrethon është një ndihmë e madhe në mirëkuptimin reciprok dhe për rrjedhojë në qetësinë në çift. Të kesh një mënyrë të ngjashme të konceptimit të jetës, të ndjesh realitetin dhe të përballesh dhe të përjetosh emocione është një bazë e përbashkët që mund ta ndihmojë shumë çiftin në udhëtimin e tyre të përditshëm. Fakti i ndarjes së interesave dhe pasioneve është një premisë e shkëlqyer për një histori të qëndrueshme. Por ka edhe më shumë: një nga mekanizmat e pavetëdijshëm që na bën të ndiejmë tërheqje ndaj një personi është gjetja e elementeve të ngjashmërisë midis partnerit të mundshëm dhe dikujt që e duam dhe e njohim, për shembull formën e syve ose të gojës. Ata në mënyrë të pandërgjegjshme “kujtojnë” tiparet e njërit prej prindërve tanë ose të një personi që është shumë i dashur për ne.
Në vitin 1987, një studim i kryer nga psikologu social amerikan Robert Zajonc, me titull “Konvergjenca në pamjen fizike të bashkëshortëve”, analizoi fotot e disa çifteve në momentin e martesës dhe pas 30 vitesh martesë. Studimi nxori në pah një rritje të ngjashmërisë mes fytyrave të bashkëshortëve, gjë që mund të shpjegohet, sipas Zajoncit, me ndjeshmërinë mes dy partnerëve, çoi në imitimin e shprehjeve të fytyrës së partnerit nga empatia. Për shembull, buzëqeshja e shpeshtë me njëri-tjetrin mund të stimulojë muskujt e fytyrës për të prodhuar efekte afatgjata mbi tiparet. Kohët e fundit një tjetër studim amerikan, i kryer nga P. P. Tea-Makorn dhe Michal Kosinski, analizoi fotot e mbi 500 çifteve në kohën e dasmës dhe në më shumë momente pas, midis 20 dhe 60 vite të jetës së përbashkët. Fotot u gjykuan si nga një vëzhgues njerëzor, ashtu edhe me algoritme të njohjes së fytyrës: doli se partnerët priren t’i ngjajnë njëri-tjetrit që në fillim në disa tipare somatike pak a shumë të dukshme. Sipas ekspertëve, do të ishte një truk i natyrës, që do të na shtynte të kërkonim një bashkëshort me një pjesë të trashëgimisë gjenetike të ngjashme me tonën.
TË QENIT TË NGJASHËM DHE KOMPLEMENTARË SË BASHKU – Alkimitë e dashurisë mbeten të pakuptueshme: çdo çift ka pikat e veta të ekuilibrit dhe mund të bëjë mrekulli edhe kur dallimet duken të mëdha, ose ndahen pikërisht sepse dy njerëz që janë shumë të ngjashëm përfundojnë duke mos e duruar njëri-tjetrin. Pra, a ka ndonjë sekret për të garantuar stabilitet dhe qëndrueshmëri për dy gjysmë mollë apo për dy partnerë shumë të ngjashëm? Natyrisht, receta perfekte nuk ekziston: gjithçka që na mbetet është të ecim së bashku duke respektuar ngjashmërinë ose diversitetin reciprok, duke u përpjekur të mos humbasim kurrë kuriozitetin ndaj tjetrit dhe të kujtojmë edhe në momente të vështira atë që na tërhoqi dhe na bëri të dashurohemi. Vetëm në këtë mënyrë komplementariteti dhe ngjashmëria mund të na shoqërojnë për një rrugë të gjatë.
