Me gjasë kjo është orvatja e radhës e perëndimit Euro – Atlantikë , për arritjen e një marrëveshje për normalizimin e marëdhënieve në mes Kosovës dhe Serbisë – marrëveshje obligative!.
E veçantë e kësaj iniciative ku është përfshirë në koordinim të plotë perëndimi Euro – Atlantikë ( Bashkimi Europian – Gjermania dhe Franca në veçanti) dhe SHBA- të përmes emisarëve të posaqëm – është se :gjithë ky mobilizim bëhet nën hijen e konfliktit Rusi – Ukrainë si konflikti më i madh në truallin e kontinentit Europian pas luftës se II botërore.
Dhe është dëshmia më e fuqishme sa e rëndësishme ështe zgjidhja përfundimtare e konflikteve të ngrira në truallin e Evropës kudo, pra edhe në Ballkanin Perëndimor si ky : Kosovë – Serbi.
Por përkundër këtyre rrethanave të krijuara në Europ dhe vullnetit në rritje të miqve tonë ndërkombëtar për arritjen e një marrëveshje për normalizimin e marëdhënjeve – qëndrimet e palëve (Kosovë – Serbi) , mbeten thelbësisht të kundërta edhe këtë për disa arsye të njohura :
Nëse kthehemi në retrospektivën e konfliktit Kosovë – Serbi në kohën jo të largët në fundin e viteve 90 – të ( luftërat në ish – Jugosllavi ) , në veçanti luftën në Kosovë.
Këto luftëra në ish Jugosllavi e në Kosovë edhe pse dihet botërisht që janë shkaktuar nga Serbia për hegjemoni : territoriale , etnike e ndoshta edhe fetare.
Mirëpo përkundër kësaj për këto luftëra dhe veçmas luftën në Kosove nuk është shpall fajtor Serbia , apo palë e mundur dhe nuk është bërë : demilitarizimi i saj , as denacionalizimi radikal e as nuk ka paguar në asnji rast dëmet e luftës. Dëme këto : materiale , morale ( si kërkim falje) etj.
Siç dihet lufta në Kosovë përfundoj me marrëveshjen teknike në Kumanovë (1999), por deri më tash nuk u arritë paqja dhe normalizimi i marëdhënjeve mes dy shteteve Kosoves ( e pavarur 2008) dhe Serbisë e as paqe mes dy popujve përkatës.
Për më tepër në Serbi është vazhduar me avazin e vjetër : me nacionalizmin radikal (në dëm të popullit fqinj), glorifikimin e kësaj lufte dhe udhëheqësve të saj , disa prej tyre ende jan në pushtet ( Serbi).
Armatosjen e vazhdueshme me armatim ofensiv dhe disa herë edhe kërcënimi direkt me konflikt të armatosur ndaj Kosovës. Edhe me kushtetutë ende e konsideron Kosovën pjesë të saj , përkundër realitetit të krijuar.
Bile edhe në konfliktin aktual Rusi – Ukrainë pra Serbia është e vetmja në Europ dhe ndër të paktat në botë që nuk i është bashkuar botës liridashëse për sanksione ndaj Rusisë dhe dënimin e agresionit të saj në Ukrainë.
Kur kësaj i shtojmë edhe ekzistimin e “Qendrës humanitare ruse” në Serbi dhe prezencën e disa mijërave pjesërarëve të kësaj qendre të infiltruar në të gjitha nivelet e vendimarrjes si në udhëheqjen e Serbisë ashtu edhe në të djathtën opozitare.
Kuptohet po kjo opozitë në Serbi ( tri grupe parlamentare) eshte bashkuar në të ashtuquajturin ” Frontin për mbajtjen e Kosovës në rregullimin juridik të Serbisë”.
Gjithsesi gjatë gjithë kohës këtë veprim destruktiv e realizon me manipulimin e komunitetit serb në Kosovë me qëllim destabilizimin dhe montimin e shtetësisë së saj. Prandaj mbetet e paqartë si mund të jetë Serbia një partner i besueshëm për marrëveshje serioze?.
Nga ana tjetër Kosova e çliruar nga rregullimi juridik i Serbisë me marrëveshjen teknike të Kumanovës. Dhe vendosjen nën protektorat nderkombëtar me rezolutën e OKB – së me nr. 1244.
Ndërsa prej 17 shkurt 2008 është shtet i pavarur si Republika e Kosovës e njohur nga mbi 100 vende të botës dhe disa organizata rajonale dhe ndërkombëtare. Dhe ligjshmëria nderkombëtare e shpalljes së saj si shtet është verifikuar edhe me vendimin e gjykatës ndërkombëtare në Hagë ( 2010).
Për këto vite Kosova ka mbajtë zgjedhje të lira fer e demokratike dhe konstituon institucione demokratike në vazhdimësi.
Aspiron anëtarësimin në Këshillin e Evropës (KiE), organizatën Euro – Atlantike të sigurisë – NATO dhe Bashkimin Europian BE- në. Si dhe në kohë të përshtatshme edhe antarsimin edhe në OKB.
Për konfliktin aktual në truallin Europian Rusi – Ukrainë , Kosova është rreshtuar me kohë krah perëndimit Euro – Atlantikë duke dënuar agresionin rus dhe duke i vendosë sanksione Rusisë.
Ka marëdhënie të shkëlqyera me vendet fqinje me përjashtim të Serbisë – që fqinjësia e mirë është edhe kusht pë rrugëtimin e këtyre vendeve drejt BE – së.
Po cilat janë gjasat duke pasë parasysh këto fakte dhe fakte tjera që mund të mos i kemi përmend në këtë rast?. – Që të arrihet një marrëveshje Kosovë – Serbi e cila do të shpiente drejt normalizimit të marëdhënieve mes këtyre shteteve gjegjësisht dy popujve. E duke pasë parasysh përkrahjen e forte për këtë marrëveshje të : BE – së dhe SHBA – së, si dhe nën hijen e konfliktit (Rusi – Ukrainë) e krizës në njërën anë po edhe reagimit unik të këtij komuniteti në anën tjetër.
Kjo gjendje ka prodhuar dy dokumente që qarkullojnë në media e ku më pak e ku më shumë zyrtare e që ka të bëjë me marrëveshjen e mundshme: Kosovë – Serbi.
– Dokumenti i parë është “dokumenti franko – gjerman per normalizimin e marëdhënieve Kosovë – Serbi “.
Ku Kosova përfiton njohjen nga 5 vendet mosnjohëse të BE – së dhe hapjen e rrugës për anëtarsim në OKB.
Kurse Serbia përkrahje ekonomike dhe përshpejtim të rrugës drejt BE – së.
Dokumenti i dytë është ” drafti gjerman për asociacionin e komunave me shumicë serbe” – i cili mendoj se si formë dhe përmbajtje frymën kushtetuese të Republikës së Kosovës si shtet i qytetarëve të barabartë.
Si përfundim sa i përket draftit “franko – gjerman” , mendoj si hap i parë mund të jetë pozitive njohja e realitetit të ri (Kosovës) nga 5 shtetet e BE – së që ende nuk e kanë bërë këtë. Dhe si trampolinë drejtë njohjes reciproke me Serbinë dhe vazhdimi drejt integrimit në BE.
Përderisa rruga e Kosovës drejt OKB – së ka edhe pengesa tjera ( Rusia, Kina).
Ndërsa “drafti gjerman për asociacionin ” – mendoj si hap i dytë, asociacioni duhet të bëhet me qytetarët e komuniteteteve në Kosovë për lehtësime që nuk lëndojnë kushtetutën dhe mundësojn integrimin e tyre në shoqëri.
Sido të jetë mbetet të shohim çfarë efekti do të ketë kjo jo vetëm për shtetet dhe popujt tonë po edhe për rajonin në tërësi…
