Pas shpërthimeve të tij të fundit kundër NATO-s dhe paralajmërimeve për Perëndimin, ka shenja paraprake se presidenti rus Vladimir Putin është i prirë të shmangë një përshkallëzim të krizës në Ukrainë dhe të kërkojë një formë akomodimi me Perëndimin, shkruan Reuters.
Në orët e para të së martës, Putin paralajmëroi për herë të dytë brenda një jave se vendet evropiane do të tërhiqen automatikisht në një luftë me Rusinë në të cilën “nuk do të ketë fitues” nëse Ukraina do të anëtarësohej në NATO dhe më pas do të përpiqej të rimerr Krimenë, të cilën Rusia e aneksoi në vitin 2014.
Por në konferencën për shtyp të Kremlinit që përfundoi pas orës 1 të mëngjesit, ai tha gjithashtu se dialogu nuk ka përfunduar, se disa propozime nga Shtetet e Bashkuara dhe NATO ia vlen të diskutohen dhe se Rusia do të bëjë “gjithçka për të gjetur kompromise që i përshtaten të gjithëve”.
Pas më shumë se tre muajsh tension të lartë të shkaktuar nga grumbullimi i më shumë se 100.000 trupave nga Putin pranë kufijve të Ukrainës, synimet e tij mbeten të errëta. Shtëpia e Bardhë tha në fundjavë se ai mund të urdhëronte një sulm brenda ditëve ose javëve.
Megjithatë, dy analistë me bazë në Moskë, të cilët janë të specializuar në deshifrimin e sinjaleve nga Kremlini, thanë se komentet e Putinit në orët e vona të natës pas disa orësh bisedimesh me presidentin francez Emmanuel Macron sugjeruan se ai ishte serioz për negociatat.
“Sigurisht që ai i qëndron qëndrimeve të tij, por nuk kam përshtypjen se ai është në disponim për përshkallëzim,” tha Andrey Kortunov, kreu i Këshillit Rus për Çështjet Ndërkombëtare. “Ndoshta nuk do të flisnit me një kundërshtar për shtatë orë nëse do të donit thjesht t’i jepnit leksion dhe të mbyllni dosjen.”
Putin ka mbledhur më shumë se 100.000 trupa ruse pranë kufirit me Ukrainën, ndërsa ai shtyn kërkesat thelbësore që ai përsëriti të martën: jo më zgjerim të NATO-s, jo vendosje raketash pranë kufijve të Rusisë dhe zvogëlim të infrastrukturës ushtarake të NATO-s në Evropë deri në nivelet e vitit 1997.
Ai u ankua se Shtetet e Bashkuara dhe NATO i kishin “anashkaluar” këto në përgjigjet zyrtare që i dhanë Moskës më 26 janar, të cilat përmbanin “klishe politike dhe propozime për disa çështje dytësore”.
Por përgjigja e SHBA-ve – që u zbulua javën e kaluar në gazetën spanjolle El Pais – përfshinte oferta për të adresuar shqetësimet specifike ruse. Ai tha se Uashingtoni ishte i gatshëm të diskutonte një marrëveshje reciproke për mos vendosjen e raketave dhe forcave luftarake në Ukrainë dhe të negocionte një “mekanizëm transparence” për të konfirmuar se Shtetet e Bashkuara nuk kanë vendosur raketa lundrimi Tomahawk në vendet e mbrojtjes raketore në Poloni dhe Rumani.
Kortunov tha se hyrja në një dialog për kontrollin e armëve me Uashingtonin mund të jetë në interesin e Putinit.
“Në një mënyrë që mund të plotësojë kërkesën e tij, sepse nëse ka negociata serioze për kontrollin e armëve në Evropë, këto negociata mund të pengojnë infrastrukturën e NATO-s që të afrohet me kufijtë rusë”, tha Kortunov.
“Nëse kjo është qendra e shqetësimeve të tij, ai mund të përpiqet ta zgjidhë problemin në këtë mënyrë. Por sigurisht që ai nuk ka gjasa të heqë plotësisht kërkesën e tij kryesore.”
Fyodor Lukyanov, kryeredaktor i revistës “Rusia në Çështjet Globale”, tha se nëse Moska nuk mund ta detyronte Perëndimin të premtonte se nuk do ta pranonte Ukrainën në NATO, ajo mund të kërkojë të arrijë të njëjtin rezultat përmes një versioni të ringjallur të 2014 dhe Marrëveshjet e paqes të Minskut 2015.
Putin theksoi pasi foli me Macron se nuk kishte alternativë ndaj marrëveshjeve, të cilat do t’u jepnin status të veçantë kushtetues dy rajoneve të Ukrainës lindore, ku separatistët e mbështetur nga Rusia kanë luftuar kundër ushtrisë ukrainase që nga viti 2014.
Në varësi të mënyrës se si u përcaktua ai status special, ai mund të pengojë ambiciet e Ukrainës për NATO-n, veçanërisht nëse dy rajonet pro-ruse do të liheshin të lirë të lidhnin marrëveshjet e tyre të sigurisë me Moskën – diçka që Kievi do t’i rezistonte fuqishëm.
Lukyanov pranoi se do të duhej presion serioz perëndimor që Ukraina të heqë dorë nga refuzimi i saj për të biseduar me separatistët dhe të nënshkruajë autonominë për rajonet lindore.
Por ai tha se ishte e mundur që “kornizat e (një) marrëveshjeje të re mund të dalin” nga një formë e zgjidhjes së konfliktit, e kombinuar me një deklaratë mbi marrëveshjet e reja të sigurisë në Evropë përgjatë linjave që Macron ka propozuar dhe masën e kontrollit të ri të armëve të llojit që SHBA është gati ta diskutojë.
“Unë jam optimist, por në të njëjtën kohë shumë i kujdesshëm”, tha ai, transmeton Reuters.
