Për ata që punuan së bashku me pushtuesit rusë, do të ishte e rrezikshme jeta në Herson pas çlirimit. Në varësi të dënimit, kolaboracionistët ukrainas përballen me tre vjet deri në burgim të përjetshëm, shkruan gazeta zvicerane Blick.ch, përcjell gazeta “Bota sot”.
Por jo të gjithë ndërruan anën vullnetarisht.
Të lidhur në shtyllat elektrike me lidhëse kabllosh, koka të përkulura nën kapuç dhe të nënshtruar ndaj urrejtjes nga banorët vendas, dy ukrainas të akuzuar për bashkëpunim me forcat pushtuese ruse parakaluan në qytetin e çliruar të Khersonit. Të poshtëruar, bashkëpunëtorët e dyshuar presin dënimin e tyre. Por nuk janë të vetmit.
Ata që përfituan nga rusët tani duhet të përgjigjen vetë. Në fjalimin e tij të mbrëmjes, presidenti ukrainas Volodymyr Zelenskiy (44) foli për “neutralizimin e diversantëve”. Autoritetet i bënë thirrje popullatës në Kherson që të gjejë tradhtarët – ose bashkëpunëtorët.
Gjatë tetë muajve të pushtimit, popullsia ukrainase e Khersonit u nda në ata që u rezistuan agresorëve – edhe nëse rrezikonin jetën e tyre – dhe ata që u bashkuan me pushtuesit. Këta të fundit mu shpërblyen me poste të larta qeveritare nga Rusia, transmeton “Bota sot”.
Në mes jetonin njerëz të thjeshtë që përpiqeshin të mbijetonin.
“Të gjithë do të ndëshkohen”
Asnjë bashkëpunëtor nuk do të jetë në gjendje t’i shpëtojë përgjegjësisë para ligjit, tha Roman Golovnya, këshilltar i kryetarit të qytetit të Khersonit, sipas Ukrinform. Dhe: “Të gjithë do të dënohen”.
Në fillim të luftës, Ukraina miratoi ligje të reja për të frenuar bashkëpunimin me armikun. Siç raporton Ëall Street Journal, që nga marsi, hyrja vullnetare në sistemin arsimor rus dënohet me tre vjet burg. Kushdo që merr një pozicion të lartë në një administratë ruse merr deri në 10 vjet burg, dhe kushdo që ndihmon rusët me zbatimin e ligjit merr deri në 15 vjet. Burgimi i përjetshëm i pret ukrainasit përgjegjës për vdekjen e një tjetër ukrainasi.
Çfarë ndodh në rastin e bashkëpunimit të pavullnetshëm?
Sipas Ukrinform, shërbimi sekret ukrainas ka ekspozuar tashmë më shumë se 700 bashkëpunëtorë që nga fillimi i luftës. Siç raportoi në të kaluarën “Guardian”, ukrainasit duan të ndëshkojnë përgjegjësit “shpejt dhe ashpër”. Por ka lloje të ndryshme bashkëpunimi. “Ka njerëz që mezi prisnin të ndryshonin anët, ka njerëz që bashkëpunuan sepse donin të shpëtonin jetën e tyre,” tha për gazetën Ilko Boschko, një zyrtar ushtarak ukrainas. “Dhe ka edhe njerëz që u detyruan të bashkëpunojnë nën kërcënimin e armëve”, vazhdon ai.
Autoritetet ukrainase thonë se të gjithë do të kenë një gjykim të drejtë. “Nuk mjafton që dikush të vijë tek ne dhe të drejtojë gishtin nga dikush tjetër dhe të thotë: “Ky është një bashkëpunëtor”, tha për Ëall Serhiy Bolvinov, kreu i degës hetimore të Policisë Kombëtare të Ukrainës në rajonin e Kharkiv. .
Tashmë ka pasur disa dënime. Në Luhansk, për shembull, një bashkëpunëtor u dënua me 12 vjet burg. Ai u kishte dhënë rusëve informacione për trupat ukrainase gjatë okupimit.
Shumë prej tyre tashmë janë larguar nga zonat e çliruara
Shumë bashkëpunëtorë u larguan nga Ukraina kur humbja u bë e qartë. Sepse ata e dinë se nuk do të shpëtojnë me të. Por jo të gjithë arritën të shpëtonin. “Ata që nuk arritën të shpëtojnë po përpiqen të shpërndahen midis njerëzve paqësorë patriotë,” tha Golovnya.
Ndërkohë, mbetet e paqartë pse dy bashkëpunëtorët ukrainas janë të lidhur në shtylla elektrike në pritje të “gjyqit të drejtë”. Megjithatë, sipas portalit të lajmeve Meduza, ka pasur gjithmonë përpjekje për të vrarë zyrtarët ukrainas, të cilët thuhet se kanë ndihmuar rusët. Gjithashtu, në kaosin e luftës, është e vështirë të gjurmohet se kush bashkëpunoi vullnetarisht dhe kush u detyrua. Ukrainasit janë të ndarë, sipas “Spiegel” disa madje kanë frikë se mund të shpërthejë një luftë civile.
Sipas Daily Mail, ushtria ukrainase beson se ushtarët rusë mund të maskohen ose fshihen. Përveç kësaj, i gjithë qyteti është shkatërruar, furnizimi me energji dhe ujë është i prekur dhe pjesë të veçanta të qytetit janë minuar. Midis përqafimeve dhe lotëve të gëzimit, frika është ende në ajër – sepse lufta nuk ka përfunduar ende.
