Lufta bërthamore duket më afër se kurrë. Shtetet e Bashkuara të Amerikës ka nxjerrë “dhëmbët” për Rusinë. Kanë kaluar tetë muaj nga lufta në Ukrainë dhe SHBA është e shqetësuar për përshkallëzimin e konfliktit. Siç zbulohet nga Politico, Shtetet e Bashkuara kanë përshpejtuar planet për të vendosur një version më të përditësuar të bombave të tyre bërthamore të stacionuara në bazat e NATO-s në Evropë.
Një kabllogram diplomatik amerikan dhe burime të tjera të informuara citohen në mbështetje të këtij lajmi. Në veçanti, arma e përditësuar është bomba e gravitetit B61-12, e cila do t’u furnizohet detashmenteve në Kontinentin e Vjetër që në dhjetor dhe jo në pranverë siç ishte planifikuar më parë. Vendimi përfundimtar për përshpejtimin e armatimeve është marrë gjatë një takimi me dyer të mbyllura brenda NATO-s në Bruksel. Një samit që u mbajt në tetor.
Reagimi i SHBA
Ndërkohë John Kirby, zëdhënës i Këshillit të Sigurisë Kombëtare të Shtëpisë së Bardhë, gjatë një konference për shtyp iu përgjigj një pyetjeje në lidhje me negociatat e mundshme të paqes midis Rusisë dhe Ukrainës: “Vladimir Putin qartazi dëshiron të vazhdojë këtë luftë. Asnjëra palë nuk është gati të ulet në tryezë. Megjithatë, çdo vendim për këtë çështje i takon presidentit Volodymyr Zelensky”. Një tjetër çështje djegëse është ajo e bombës së pistë: “Nuk kemi asnjë indikacion që, Rusia po përgatit përdorimin e një bombe të pistë ose të një arme bërthamore taktike. Ne vazhdojmë të monitorojmë situatën në maksimum. Sa për ukrainasit, është e qartë se ata nuk kanë ndërmend ta bëjnë këtë”, tha Joe Biden.
Detajet nga plani amerikan
Programi përfshin rinovimin e planifikuar të arsenalit të përbashkët bërthamor të NATO-s në Evropë, rreth njëqind bomba B61 të vendosura në gjashtë baza ajrore në pesë vende anëtare të NATO-s. Bombat vendosen në bunkerë specialë në bazat Kleine Brogel në Belgjikë, Buchel në Gjermani, Aviano dhe Ghedi në Itali, Volkel në Holandë dhe Incirlik në Turqi. Informacioni rreth numrit të saktë të bombave në cilën prej bazave është sekret. Për momentin, në bazat evropiane ka bomba B61-4, të cilat kanë filluar të prodhohen në vitin 1979 dhe po i afrohen fundit të jetës së tyre të shërbimit. Këto janë bomba me fuqi shkatërruese të ndryshueshme, të cilat mund të rregullohen në një fuqi shpërthimi prej 0.3, 1.5, 10 ose 45 kilotone.
Bombat ushqehen nga graviteti, pa asnjë shtytje, dhe mund të barten nga bombarduesit strategjikë B-2A dhe luftëtarët multifunksionalë dhe gjuajtësit bombardues si F-15E, F-16C/D dhe Panavia Tornado, dhe mund të përdoren gjithashtu nga F-35 luftarakë stealth dhe bombardues të ardhshëm stealth B-21. Versionet e fundit, B61 Mod 12, thuhet se janë dukshëm më të sakta se paraardhësit e tyre dhe mund të godasin një objektiv brenda 30 metrave, dhe projektuesit pohojnë se ato do të shpërndanin dukshëm më pak grimca radioaktive se paraardhësit e tyre.
Siguria për Evropën
Analistët politikë në Evropë u befasuan nga njoftimi për shtyrjen e datës së rinovimit, duke qenë se i gjithë kontinenti ndodhet aktualisht në një gjendje tensioni të shtuar për përshkallëzimin e mundshëm të luftës në Ukrainë në nivelin bërthamor. Tom Collina, një analist në organizatën jofitimprurëse të çarmatimit Ploëshares Fund, i tha Politico se ai beson se ky është një mesazh që synon kryesisht aleatët e NATO-s.
“Bombat më të vjetra B61 janë tashmë atje. Rusët e dinë këtë. Ata punojnë mirë. Të rejat do të jenë më të reja, por në të vërtetë nuk është aq i madh ndryshimi. Por mund të jetë një mënyrë për të qetësuar aleatët në një kohë kur ata ndihen të kërcënuar nga Rusia”, tha Collina. Kujtojmë se në vitin 2020, Biden premtoi të ndryshojë politikën bërthamore të SHBA-së, duke e bërë të qartë se qëllimi i vetëm i armëve amerikane është të pengojë vendet e tjera nga një sulm bërthamor ndaj SHBA-së ose aleatëve të saj.
