Serbia po përgatitet të njohë Kosovën zyrtarisht. Sinjalet u dhanë së fundmi nga Greqia. Eksperti i politikës së jashtme Boshko Jakshiç u shpreh ditën e djeshme se me miratimin e deklaratës “të balancuar” në Athinë, Perëndimi i bëri një lëshim presidentit serb Aleksandër Vuçiç për Kosovën.
Jakshiç tha për agjencinë Beta se Perëndimi nuk dëshiron ta rrëzojë Vuçiçin sepse pritet që ai të përshpejtojë zbatimin e Marrëveshjes së Ohrit. I pyetur nëse Deklarata e miratuar në takimin joformal të liderëve të Ballkanit Perëndimor, Bashkimit Evropian, Ukrainës dhe Moldavisë lë të kuptohet një kthesë në politikën e Beogradit ndaj Moskës, Jakshiç tha se janë dy lëshime që evropianët i kanë bërë Vuçiçit.
Heqja e emrit të Vladimir Putin nga klauzola që mbështet arrestimin e të gjithë atyre që kanë kryer krime lufte është një favor për Moskën, jo një aluzion për një kthesë nga Moska.” “Gjithashtu, mospërmendja e sanksioneve kundër Rusisë është një lëshim për Moskën”, tha Jakshiç. Ai theksoi se Vuçiç i humbi argumentet për pretendimin se Perëndimi po i bën presion dhe dëshiron ta rrëzojë atë. “Ne kemi një qëndrim më konstruktiv të Perëndimit ndaj Serbisë sesa qëndrimi i Serbisë ndaj Perëndimit, që u shfaq edhe në Athinë. BE-ja dhe SHBA-ja presin që Vuçiçi të përshpejtojë zbatimin e Marrëveshjes së Ohrit dhe për këtë arsye tolerohet qëndrimi i tij ndaj Rusisë. “Perëndimi i bëri lëshime Vuçiçit dhe tani prej tij pret mirënjohje dhe zbatim të marrëveshjeve të pranuara për Kosovën dhe Serbinë”, tha eksperti.
Pranimi i marrëveshjes historike
Elementet kryesore të Marrëveshjes Themelore të sponsorizuar nga BE janë Respektimi i vijave të kuqe të palëve. Për të përshtatur vijën e kuqe të Serbisë për mosnjohjen e pavarësisë së Kosovës, Kosova bën një hap prapa në këmbënguljen e saj për një normalizim të përqendruar vetëm në njohjen reciproke.
Në vend që të luftojë me Serbinë, Kosova zotohet të punojë me Serbinë për zgjidhjen e nevojave praktike të të gjithë njerëzve dhe komuniteteve. Serbia bën një hap prapa për të pranuar vijën e kuqe të Kosovës për të mos negociuar pavarësinë e saj dhe zotohet për marrëdhënie të plota praktike me Kosovën. Në vend që të luftojë për Kosovën, Serbia zotohet të punojë me komunitetin ndërkombëtar për të përfituar të gjithë njerëzit dhe komunitetet që jetojnë në Kosovë. Serbia dhe Kosova zotohen për zgjidhjen paqësore të të gjitha mosmarrëveshjeve. Serbia angazhohet të përmbahet nga çdo veprim që perceptohet si armiqësi diplomatike ndaj Kosovës. Kosova angazhohet për një nivel të duhur të vetë-menaxhimit për komunitetin serb të Kosovës në përputhje me vlerat e BE-së dhe praktikat më të mira ekzistuese, kjo në vija të përgjithshme do të thotë themelimi i asocacionit.
Sipas hartuesve, Marrëveshja Themelore nuk do të rregullojë vetëm marrëdhëniet mes Serbisë dhe Kosovës. Krahas kritereve të Kopenhagës, Marrëveshja Themelore do të menaxhojë edhe procesin e integrimit të Serbisë dhe Kosovës në Bashkimin Europian. Për të shmangur gabimet e saj në të kaluarën, Bashkimi Europian dhe pjesa tjetër e komunitetit perëndimor do të mbështesin në mënyrë aktive të dyja palët financiarisht, ekonomikisht dhe politikisht në çdo hap të rrugës. Përmes Procesit të Berlinit dhe Komunitetit Politik Evropian, BE-ja dhe pjesa tjetër e komunitetit perëndimor do të ofrojnë një kornizë të besueshme të integrimit në BE për Serbinë, Kosovën dhe pjesën tjetër të Ballkanit Perëndimor. Marrëveshja Themelore ofron një proces normalizimi me stimuj të qartë dhe të besueshëm ekonomikë, financiarë dhe politikë.
Uniteti i BE-së kufizon opsionet e Serbisë dhe Kosovës: Palët duhet të pranojnë marrëveshjen dhe të harmonizojnë qëndrimet e tyre me 27 vendet e Bashkimit Europian. Refuzimi i marrëveshjes ka pasoja, pezullon rrugën e integrimit në BE dhe hidhet tutje i gjithë procesi dhe përfitimet e lidhura.
