Lufta e Rusisë në Ukrainë tronditi NATO-n këtë javë kur një raketë shpërtheu në një fshat polak duke vrarë dy persona.
Menjëherë pas shpërthimit të së martës, presidenti polak Andrzej Duda tha se eksplozivi që goditi Przewodow, një fshat me qindra njerëz, ishte “me shumë gjasa i prodhuar nga Rusia”, teksa një hetim ishte ende në vazhdim.
Deklarata e tij shkaktoi valë tronditëse në mbarë botën dhe udhëheqësit e NATO-s shprehën vullnetin e tyre për të mbrojtur çdo centimetër territor në aleancën më të madhe ushtarake në botë, anëtare e së cilës është Polonia.
Analistët ushtarakë dolën në mediat sociale për të sugjeruar se ky mund të jetë një moment kur aleanca do të zbatonte nenin 4, një konsultim midis vendeve të NATO-s kur një anëtar ndihet i kërcënuar ose neni 5, kur një vend sulmohet ushtarakisht. Në të njëjtën ditë, Rusia goditi infrastrukturën kritike të Ukrainës me një valë sulmesh raketore.
Presidenti ukrainas Volodymyr Zelenskyy e quajti shpërthimin në Poloni “një përshkallëzim shumë domethënës”.
Por NATO dhe vendet perëndimore, duke përfshirë Shtetet e Bashkuara e kanë qetësuar situatën, duke sugjeruar se raketa ishte aksidentale, me gjasë pjesë e sistemeve të mbrojtjes ajrore të Ukrainës. Megjithatë, ata thanë se Rusia mban përgjegjësinë e përgjithshme si agresore dhe nxitëse e luftës.
Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s Jens Stoltenberg ka mbajtur një qëndrim të kujdesshëm gjatë gjithë episodit dhe nuk fajësoi asnjëherë Rusinë.
Një ditë pas shpërthimit, Duda u bashkua me aleatët e tij perëndimorë për të thënë se shpërthimi ishte ndoshta një aksident ukrainas dhe nuk kërkoi asnjë zbatim të Neneve të aleancës.
Jim Townsend, zëvendës ndihmës sekretari i mbrojtjes i SHBA-së për Evropën dhe NATO-n nën ish-Presidentin Barack Obama, përshëndeti qasjen e NATO-s.
Alexander Lanoszka, asistent profesor i marrëdhënieve ndërkombëtare në Universitetin kanadez të Waterloo, i tha Al Jazeera se incidenti tregon se “territori i NATO-s nuk mund të izolohet thjesht nga sfidat e mbrojtjes ajrore me të cilat përballet Ukraina”.
Por një ndërhyrje e drejtpërdrejtë ushtarake kundër Rusisë “është shumë e rrezikshme”, tha ai, “për shkak të shqetësimeve të arsyeshme të shteteve për përshkallëzimin bërthamor. Megjithatë, ata mund të heqin dorë nga disa prej problemeve që kanë pasur në lidhje me ofrimin e disa platformave për Ukrainën”.
Sikur NATO të kishte arritur në përfundimin se raketa ishte ruse dhe shpërthimi ishte një sulm i qëllimshëm, përgjigja më e mundshme do të kishte qenë “një rritje e ndihmës ushtarake në Ukrainë”, tha Lanoszka.
“Me shumë gjasa me mbrojtjen ajrore, por ndoshta duke përfshirë raketat tokë-tokë të sistemit raketor taktik të ushtrisë MGM-140, të cilat Ukraina i ka lakmuar prej kohësh” shtoi ai.
Duke folur nga samiti i G20 në Bali, Indonezi, presidenti i SHBA Joe Biden tha se “kishte pak gjasa” që raketa të ishte lëshuar nga Rusia. Përmbajtja e tij u shpërnda me lëvdata të rralla nga Kremlini. Por Rusia kritikoi disa vende perëndimore, veçanërisht Poloninë, për përgjigjet e tyre fillestare.
“Ne kemi qenë dëshmitarë të një reagimi tjetër histerik, të tërbuar rusofobik, i cili nuk bazohej në asnjë të dhënë reale”, u tha gazetarëve zëdhënësi i Kremlinit, Dmitry Peskov.
Shpërthimi ndodhi një ditë përpara se NATO të mblidhte një takim virtual të Grupit të Kontaktit të Mbrojtjes së Ukrainës, në të cilin pjesëmarrësit do të vendosnin për paketat e ardhshme të ndihmës ushtarake.
“Sa herë që Rusia ka pësuar një humbje shumë të dukshme në fushën e betejës, ajo ka tentuar të hakmerret duke nisur një sulm të madh ajror kundër qyteteve të Ukrainës. Një pjesë e strategjisë është krijimi i një situate terrori që do të kishte efekte psikologjike mbi popullatën ukrainase, në mënyrë që, siç thotë teoria, ajo të jetë më e gatshme të pranojë kushtet ruse”, tha Lanoszka.
Harry Nedelcu, drejtor gjeopolitik në “Rasmussen Global” dhe udhëheqës i Shërbimit Këshillimor të Ukrainës, theksoi gjithashtu se incidenti ndodhi në një ditë kur një varg raketash ruse goditën disa qytete të Ukrainës me qëllim të terrorizonin civilët.
Toënsend tha se me fushatën e intensifikuar të Moskës, Perëndimi dhe NATO duhet të përqendrohen në dërgimin e më shumë sistemeve të mbrojtjes ajrore në Poloni dhe vendet në kufi me Rusinë dhe Ukrainën.
“Ata mund të kenë nevojë për disa sisteme [raketash] Patriot ose diçka në ato linja, sepse mund të ketë raketa të tjera përgjatë rrugës ndërsa lufta vazhdon. Herën tjetër mund të jetë një raketë e vërtetë ruse dhe ne duhet të jemi gati për të”, tha ai. “Al Jazeer”
