Shtimi i zjarreve në një botë që po ngrohet mund të ngadalësojë rikuperimin e shtresës së ozonit, sipas një studimi të ri.
Tymi nga zjarret australiane dy vjet më parë pati një ndikim në shtresën që mbron Tokën nga rrezet e dëmshme UV, sugjerojnë vëzhgimet satelitore. Studimi zbuloi se zjarret ishin aq intensive sa tymi u ngrit në atmosferë, duke shkaktuar një sërë reaksionesh kimike që çuan në humbjen e ozonit. Shkencëtarët llogaritën një humbje totale të ozonit prej 1% vetëm brenda marsit 2020. Ata thanë se kjo mund të pengojë përparimin e bërë në dekadat e fundit për të ndaluar kimikatet që varfërojnë shtresën e ozonit.
Në gjerësi të mesme, shtresa e ozonit po rimëkëmbet me një normë prej rreth 1% në dekadë. Dëmet nga zjarret e egra do ta ngadalësojnë këtë në mënyrë të konsiderueshme, tha Prof Susan Solomon, nga Instituti Amerikan i Teknologjisë në Massachusetts, e cila udhëhoqi kërkimin.
“E gjithë puna e palodhur që bota bëri për të reduktuar klorofluorokarbonet (kimikatet që shkatërrojnë ozonin dikur të përdorura në spërkatjet e aerosolit) nuk po shpërblehen aq mirë në zonat që përjetojnë zjarre ekstreme”, tha ajo për BBC News. “Shpresa më e mirë do të ishte që ne të reduktojmë gazrat e ngrohjes globale gjithashtu dhe të ndalojmë rritjen e zjarreve, por kjo është pa dyshim më e vështirë.”
Duke komentuar mbi hulumtimin, të botuar në revistën Proceedings of the National Academy of Sciences, Prof Clare Murphy (Paton-Walsh) e Universitetit të Wollongong, tha se humbja e ozonit ka të ngjarë të përsëritet gjatë episodeve intensive të zjarrit dhe këto parashikohen të rriten me ndryshimet klimatike në dekadat e ardhshme.
“Çdo ngadalësim në rikuperimin e ozonit në gjerësinë e mesme gjeografike do të rrisë ekspozimin e përgjithshëm ndaj rrezatimit UV për australianët dhe kështu mund të ndikojë në shfaqjen e kancerit të lëkurës në të ardhmen,” tha ajo.
Një panel shkencëtarësh me ndikim paralajmëroi në një raport historik të hënën se ndryshimi i klimës po çon në ekstreme më të shpeshta të motit, duke përfshirë zjarret, përmbytjet dhe stuhitë./BBC
