Një qendër kërkimore me seli në Britaninë e Madhe, ka shkruar një raport ku thuhet se Rusia po përpiqet të destabilizojë vendet evropiane dhe se Ballkani është një zonë veçanërisht e ndjeshme për përhapjen e ndikimit rus.
Në një raport të gjerë, studiuesit nga Instituti Mbretëror i Shërbimeve të Bashkuara, argumentojnë se vendet perëndimore duhet të bëjnë më shumë për të kundërshtuar përdorimin të luftës jokonvencionale nga Moska, nëse duan të kenë sukses në frenimin e pushtimit rus të Ukrainës.
“Ndërsa lufta në Ukrainë zvarritet, Rusia ka një interes për të krijuar kriza të mëtejshme”, shkruan autorët Jack Watling, Oleksandr V. Danylyuk dhe Nick Reynolds, duke përmendur Ballkanin si një rajon të prirur për telashe.
Në këtë kuptim, Agjencia e Inteligjencës Ushtarake e Rusisë (GRU) po riorganizon bazën mbi të cilën kërkon të ndërtojë një rrjet mbështetës në vendet e synuara, pasi sanksionet perëndimore kanë kufizuar aktivitetet e mëparshme të Moskës që përdorën njerëz me shtetësi të dyfishtë ose biznesmenë.
“Për momentin duket se një përpjekje e madhe është drejtuar drejt studentëve të huaj që studiojnë në universitetet ruse. Qendra 161 ka një buxhet të dedikuar për pagesën e bursave për studentët nga Ballkani, Afrika dhe rajone të tjera, ku ka shkëmbime me institucionet arsimore ruse. Këto bursa subvencionojnë koston e arsimit dhe të jetesës dhe gjoja përdoren si një mjet rekrutimi. Për shkak se individët i përkasin elitës në vendet e synuara, ata vetë përfaqësojnë burime të vlefshme inteligjence. Megjithatë, ata janë gjithashtu të dobishëm për lehtësimin e aktiviteteve”, thuhet në raport.
Ndikimi rus, pretendojnë britanikët, kryhet edhe përmes organizatave humanitare, kryesisht përmes Fondacionit Akhmat Kadyrov dhe përmes Forumit Islamik Evropian.
“Organizata është veçanërisht aktive në Ballkan, ku ka krijuar lidhje me përfaqësues autoritativë myslimanë (jo vetëm fetarë, por edhe figura politike) në Serbi, Bosnjë dhe Hercegovinë, Mal të Zi, Shqipëri, Kosovë, Maqedoninë e Veriut, Kroaci, Greqi dhe Rumani”, thuhet në raport.
Ata theksojnë se Forumi Islamik Evropian funksionon edhe në territorin e Bashkimit Evropian.
“Për shembull, forumi mbajti një konferencë kushtuar 70-vjetorit të Akhmat Kadyrov në Estoni në 2021, ku morën pjesë përfaqësues myslimanë nga Estonia, Letonia, Lituania, Danimarka, Finlanda, Polonia, Suedia, Gjermania dhe Rusia” pretendojnë britanikët.
Ata shtojnë se Rusia gjithashtu ka një interes në destabilizimin e partnerëve ukrainas, dhe duke pasur parasysh serinë e zgjedhjeve që po vijnë në të gjithë Evropën.
“Ka një spektër të gjerë mundësish për përkeqësimin e polarizimit”, theksuan ata.
Raporti prej 35 faqesh i këtij instituti u publikua vetëm disa ditë para përvjetorit të dytë të pushtimit rus të Ukrainës. I referohet periudhës së dy viteve të fundit.
Ndërsa përpjekjet ruse për të destabilizuar vende si Moldavia kanë dështuar për shkak të gabimeve të sigurisë dhe dëbimeve masive të operativëve të Kremlinit, ushtria ruse tani po forcon aftësinë e saj për të nisur sulme jokonvencionale, thuhet në raport.
Duke përdorur dokumente të marra nga inteligjenca ruse dhe intervista me zyrtarë në Ukrainë dhe disa shtete evropiane, raporti gërsheton një narrativë të përpjekjeve të Rusisë për të zgjeruar ndikimin e saj përtej konfliktit aktual në Ukrainë. Ai bën thirrje për “vigjilencë të vazhdueshme” për një sërë çështjesh.
