Në majë të një mali të pjerrët në Turqinë verilindore, fshati Haremtepe i ngjan një ishulli të rrethuar nga një oqean i madh gjelbërimi me rreshtat e gjelbëruar të plantacioneve të çajit.
Dhjetëra mbledhës çaji, pothuajse tërësisht të fshehur mes bimësisë së gjelbër të thellë të kodrës, këpusin me shpejtësi gjethet që shkëlqejnë dhe i depozitojnë në thasë të mëdhenj prej pëlhure të vendosur mbi supe përpara se të fillojë përmbytja tjetër, shkruan CNN.
“Ky vend është i veçantë”, thotë Kenan Çiftçi, pronar i një plantacioni çaji dhe kafeneje në fshat. “Normalisht, çaji mund të rritet vetëm në zonat ekuatoriale. Por mikroklima e zonës, shumë diell dhe shi, do të thotë që çaji mund të lulëzojë”.
Këtu dhe anembanë Rizesë, një provincë pjellore në kufi me Detin e Zi, e njohur për klimën e saj të lagësht, shirat dhe pamjet mahnitëse, është vendi ku kultivohet shumica e çajit në atë që është kombi më i madh në botë për konsumin e çajit.
Britanikët dhe kinezët, të lidhur me historinë e çajit, mund të kenë më shumë vëmendje, por Turqia (ose Türkiye siç e quan tani veten) ka sipas disa vlerësimeve, konsumin më të lartë për frymë në botë. Mesatarja turke e konsumimit të çajit është katër kilogramë gjethe në vit, sipas Komitetit Ndërkombëtar të Çajit, ekuivalenti i 85 milionë njerëzve të tij që pinë katër gota në ditë.
I përgatitur në çajnik, çaji i zi zakonisht pihet në gota të vogla në formë tulipani. Në të njëjtën kohë, teknika tradicionale për përgatitjen e çajit turk, duke përdorur një sistem të veçantë “me zierje të dyfishtë” të dy kazanëve të vendosur mbi njëri-tjetrin, mund të marrë një kohë të gjatë për t’u përgatitur, dhe kështu shkon paralelisht me ritmin e ngadaltë të jetës turke.
“Konsumimi i çajit është sa një aktivitet social aq edhe një kënaqësi kulinare”, thotë Hüseyin Karaman, rektor i Universitetit Recep Tayyip Erdoğan në Rize, i cili në fillim të këtij viti hapi një Bibliotekë Çaji që mban 938 libra kushtuar pijes. “Është ai që mban bashkë të gjithë njerëzit në shoqërinë tonë.”
Nga terrenet bukolike të Detit të Zi deri te kopshtet e qeta të çajit kurd në Turqinë lindore dhe kafenetë e Stambollit, çaji përdoret për çdo gjë; nga mirëpritja e të huajve deri te takimi me miqtë.
Megjithatë, ndërsa sipas disa vlerësimeve Turqia prodhon deri në 10% të çajit në botë (275.000 tonë u përpunuan vitin e kaluar), shumica e tij konsumohet në vend dhe pjesa më e madhe është ende varieteti i vjetër i çajit të zi që rritet në Rize.
Në nder të pijes kombëtare të Turqisë, një ndërtesë 30 metra e lartë në formën e një gote çaji gjigant turk, duke përfshirë një pazar, tarracë shikimi dhe, në të ardhmen, një muze, u hap në qytetin e Rizes këtë vit.
“Të jetosh pa çaj nuk është aspak jetë”, thotë Hasan Önder, menaxher i pazarit. “Ne duhet ta festojmë këtë pjesë të rëndësishme të jetës turke, si mes nesh ashtu edhe duke ndarë historinë e shijshme me vizitorët”.
