Prodhuesit e armëve të Shteteve të Bashkuara “do të mbahen larg” nga plani i ri masiv i shpenzimeve të mbrojtjes të Bashkimit Evropian, i cili synon të shpenzojë para për BE-në dhe vendet aleate, sipas planeve të shpenzimeve të mbrojtjes të publikuara të mërkurën.
Gjithashtu e lënë jashtë – për momentin – është edhe Mbretëria e Bashkuar, shkruan Politico.
“Ne duhet të blejmë më shumë evropiane. Sepse kjo do të thotë forcimi i bazës teknologjike dhe industriale të mbrojtjes evropiane”, ka thënë presidentja e Komisionit, Ursula von der Leyen në shpalljen e programit të Gatishmërisë 2030.
Në një përpjekje për të forcuar lidhjet me aleatët, Brukseli përfshiu vende si Koreja e Jugut dhe Japonia dhe Shoqata Evropiane e Tregtisë së Lirë (EFTA) në programin e tij që mund të shihte deri në 800 miliardë euro të shpenzuara për mbrojtjen.
“Ne duhet të shohim jo vetëm Rusinë si një kërcënim, por edhe … më shumë zhvillime gjeopolitike globale dhe ku amerikanët do të vënë vëmendjen e tyre strategjike”, u tha gazetarëve Komisioneri Evropian i Mbrojtjes, Andrius Kubilius.
Siç vënë në pah mediat, në vitet e fundit, rreth dy të tretat e porosive të prokurimit të BE-së u kanë shkuar kompanive amerikane të mbrojtjes.
Komisioni paraqiti propozimin e tij afatgjatë të politikës së mbrojtjes, si dhe një sërë propozimesh legjislative që synojnë ta bëjnë më të lehtë për vendet të rrisin shpenzimet ushtarake dhe të krijojnë një treg më të integruar të mbrojtjes në bllok.
“Ne nuk po e bëjmë këtë për të shkuar në luftë, por për t’u përgatitur për më të keqen dhe për të mbrojtur paqen në Evropë”, tha Kaja Kallas, kryediplomate e BE-së.
Kërcënimi nga Rusia është shtytësi kryesor për forcimin e kompleksit ushtarak-industrial të kontinentit – por ndryshimet në SHBA nën Presidentin Donald Trump po e detyrojnë gjithashtu BE-në të ecë shpejt.
Rreziku i “mbështetjes së tepërt” në SHBA u theksua nga vendimi i papritur i Trump për Ukrainën aleate duke ndaluar dërgesat e armëve dhe shkëmbimin e inteligjencës për të bërë presion mbi Kievin për të pranuar bisedimet e paqes me Rusinë, vë në pah Politico.
Kallas vuri në dukje se si Kievi është penguar duke u mbështetur te të huajt.
“Ata përdorin armë që nuk prodhohen në Ukrainë [dhe] ndonjëherë ka kufizime se si mund t’i përdorin ato armë … ushtria juaj duhet të ketë vërtet duart e lira në këtë drejtim”, tha ajo.
Strategjia e BE-së nënvizonte se ndërsa Shtetet e Bashkuara janë “tradicionalisht një aleat i fortë”, shtoi se Uashingtoni “beson se është i tejpërkushtuar në Evropë dhe duhet të ribalancojë, duke zvogëluar rolin e tij historik si një garantues kryesor i sigurisë”.
Propozimi më konkret është një premtim i Komisionit për t’i dhënë hua deri në 150 miliardë euro vendeve anëtare që do të shpenzohen për mbrojtjen nën të ashtuquajturin instrument SAFE.
Ndërsa kreditë do të jenë të disponueshme vetëm për vendet e BE-së, shtetet mike nga jashtë bllokut mund të marrin pjesë gjithashtu në blerjet e përbashkëta të armëve.
Prokurimi i përbashkët sipas propozimit SAFE është i hapur për Ukrainën; Norvegjinë, Zvicrën, Islandën dhe Lihtenshtajnin; si dhe “vendet pranuese, vendet kandidate dhe kandidatët potencialë, si dhe vendet e treta me të cilat Bashkimi [Evropian] ka hyrë në një Partneritet të Sigurisë dhe Mbrojtjes”.
Deri në fund të janarit, BE kishte gjashtë partneritete të mbrojtjes dhe sigurisë: me Norvegjinë, Moldavinë, Korenë e Jugut, Japoninë, Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut.
Turqia dhe Serbia, si vende kandidate për në BE, mund të bashkohen gjithashtu.
Kjo lë jashtë SHBA-në dhe Britaninë e Madhe – megjithëse statusi i Britanisë mund të ndryshojë.
“Ne po punojmë për të pasur këtë partneritet të mbrojtjes dhe sigurisë me Britaninë e Madhe. Unë me të vërtetë shpresoj që për samitin që do të mbahet në maj, ne mund të kemi rezultate”, citohet të ketë thënë Kallas.
Kanadaja gjithashtu e ka bërë të qartë se dëshiron një marrëdhënie më të ngushtë sigurie me BE-në. Komisioni të mërkurën gjithashtu ofroi një bashkëpunim më të madh të mbrojtjes me Australinë, Zelandën e Re dhe Indinë.
“Ka shumë kërkesa në mbarë globin për të bashkëpunuar me ne”, tha një zyrtar i lartë i BE-së.
Burimi: botasot.info
