Një vështrim në histori tregon se dhuna seksuale në luftëra nuk është një fenomen i ri. Për shembull, ka pasur përdhunime sistematike në luftërat në Bosnje dhe Hercegovinë, në Ruandë dhe në Siri, shkruan SRF.ch transmeton “Bota sot”.
Sipas Leandra Bias, një eksperte në kërkimin e paqes dhe perspektivat gjinore, kjo synon të poshtërojë kundërshtarin.
SRF News: Pse lufta shpesh çon në dhunë seksuale?
Leandra Bias: Ekziston ende supozimi se ka të bëjë diçka me dëshirën ose thjesht mundësinë. Por kjo është e gabuar. Ajo lidhet kryesisht me disbalancat e pushtetit dhe militarizimin.
Për ta bërë të mundur luftën, ju duhet një maskulinitet i militarizuar. Dhe kjo ekziston vetëm kur ka një homolog. Ky homolog portretizohet si i feminizuar dhe inferior, si një qenie e dehumanizuar kundër së cilës mund të ushtrohet në mënyrë legjitime dhunë. Prandaj, të gjithë njerëzit që lexohen ose konsiderohen si femra bëhen objektiva.
Cilët faktorë strukturorë kontribuojnë në këtë?
Një nga disa faktorët e tillë është sigurisht një shoqëri patriarkale, në të cilën ne e vlerësojmë më shumë sjelljen me konotacion mashkullor dhe e portretizojmë armikun në një luftë si të feminizuar dhe jomashkullor. Prandaj, dhuna e seksualizuar është gjithashtu një mënyrë për t’i thënë armikut: “Shiko këtu, ne po përdhunojmë gratë tuaja dhe po ju sundojmë!”
Përdhunimi është një mesazh për armikun.
Dhuna seksuale nuk ka për qëllim vetëm gratë. Pse?
Me meshkujt, logjika është e njëjtë, thjesht më e drejtpërdrejtë. Në rastin e dhunës seksuale ndaj grave, është një mesazh indirekt. Nga ana tjetër, për burrat mesazhi është: “Ja, mbrojtësit e kombit po degradohen plotësisht duke u dhunuar”.
Çfarë roli luan struktura organizative e një ushtrie?
Një qendër. Nëse komanda vërtet komunikonte qartë se përdhunimi është një tabu totale, atëherë kjo do të dërgonte një sinjal të rëndësishëm. Kjo shpesh mungon. Por ne e dimë gjithashtu se dhuna e seksualizuar promovohet kur nuk ka kohezion brenda ushtrisë, sepse atëherë ajo përmbush edhe rolin e formimit të grupeve apo inicimit të rekrutëve të rinj. Prandaj, mund të kontribuohet në parandalim përmes strukturës brenda ushtrisë.
Ushtarët e kapërcejnë zhgënjimin e tyre me dhunën e seksuale.
Në rastin e Rusisë, ne e dimë gjithashtu praktikën e dedovshchina – një kulturë ngacmimi brenda ushtrisë ruse. Dhe kemi frikë se dhuna e seksualizuar është gjithashtu një shprehje e kësaj; zhgënjimi nga ana e ushtarëve që e kapërcejnë këtë zhgënjim përmes dhunës seksuale.
Si të sigurohet ndjekja penale e akteve të tilla në luftë?
Kjo është vërtet një sfidë e madhe. Një përdhunim i tillë në një rast individual është një krim lufte në vetvete. Të vërtetosh se mund të jetë pak më e lehtë.
Përdhunimi është një krim lufte në vetvete.
Por kur bëhet fjalë për krimet kundër njerëzimit, duhet të jesh në gjendje të tregosh se ato ishin sistematike dhe të përhapura. Është tepër e vështirë, kështu që bindjet janë të rralla. Por në të njëjtën kohë, është e sanksionuar ndërkombëtarisht se është një krim dhe kjo në vetvete është një sukses. Thjesht duhet të vazhdojmë të punojmë për të siguruar që raste të tilla të ndiqen edhe më mirë.
