Shkup, 12 dhjetor – Ruajtja e kapacitetit administrativ dhe forcimi i tij do të mundësojë mënjanimin më të lehtë të të gjitha kundërshtimeve të mundshme të renditura në Raportin e KE-së, gjegjësisht zgjidhje më të mira që do të nënkuptojnë një perspektivë më të mirë për të gjithë njëlloj. Përsa i përket ekonomisë, ajo që është e rëndësishme dhe i referohet dy grupimeve të tregut të brendshëm dhe konkurrencës, është që me reformat të arrihet një ekonomi tregu funksionale dhe të përgatitet ekonomia jonë për t’u përballur me konkurrencën në BE. Kjo u theksua në panelin e tretë me temë “Ekonomia e Maqedonisë është evropiane – mobilitet, konkurrencë, zhvillim” organizuar nga Sekretariati i Çështjeve Evropiane, i cili diskutoi për sfidat kryesore lidhur me Klasterin 2 – “Tregu i brendshëm” dhe Klasterin 3. – “Konkurrenca dhe rritja gjithëpërfshirëse”.
Zëvendëskryeministri i Çështjeve Ekonomike dhe Koordinatori i Klasterit 2, Fatmir Bytyqi, tha para panelit se Qeveria është duke punuar në mënyrë aktive në përmirësimin e kapaciteteve të administratës, e cila duhet të jetë bartëse e negociatave që tashmë kanë filluar.
“Dhe një nga vërejtjet më të shpeshta, ashtu si edhe në raportin e fundit të Komisionit Evropian, është procesi për të cilin ne, përveç përpjekjeve për të pasur vazhdimësi, duhet të angazhohemi seriozisht, që të mbajmë administratën dhe kapacitetin e duhur të administratës për t’iu përgjigjur sfidave. Dhe them se duhet ta bëjmë jo sepse duhet ta adresojmë këtë vërejtje sepse na e jep KE-ja, por sepse ruajtja e kapacitetit administrativ dhe forcimi i tij do të mundësojë eleminimin më lehtë të të gjitha vërejtjeve të mundshme dhe kjo nënkupton një zgjidhje më cilësore që do të nënkuptojnë gjithashtu një perspektivë më të mirë për të gjithë në periudhën e ardhshme – qofshin ata të rinjtë apo ndonjë nga grupet e prekura të vendit tone”, tha Bytyqi.
Duke folur për kapacitetin administrativ, Bytyqi shtoi, në një nga takimet fillestare që patëm me Vladimir Drobnjakun, kryenegociatorin e Kroacisë, i cili tani është këshilltar i qeverisë sonë, kapaciteti administrativ edhe në shembullin e Kroacisë, ngjashëm me tonin, ishte i ulët në fillim të negociatave dhe aktualisht ishte në përgatitje, pavarësisht profilit të lartë të zyrtarëve administrativë gjatë negociatave. Sipas tij, këtë do të duhet ta kemi parasysh në masë të madhe dhe do të duhet të shikojmë në mënyrë më proaktive.
Ai theksoi se, nga ana tjetër, kemi edhe situata ku tashmë kemi miratuar ligje apo akte nënligjore specifike, por për shkak të natyrës së tyre, zbatimi do të fillojë nga 1 janari i vitit 2023.
“Shembull klasik i kësaj është legjislacioni i ri në lidhje me sistemet e pagesave, i cili sjell disa ndryshime në të gjithë sektorin financiar dhe veçanërisht në banka. Me këtë reformë, sektori ynë financiar përafrohet më tej me direktivat e BE-së për kolateralin financiar. Rakordimi i plotë pritet të arrihet gjatë viteve 2023 dhe 2024”, tha ai.
Në lidhje me kapitujt e tjerë në klaster, Bytyqi beson se do të kemi një përmirësim të madh në vlerësimet nga Komisioni Evropian, veçanërisht pas miratimit të legjislacionit tonë për ligjin e ri për marrëdhëniet e punës, i cili presim që të dorëzohet në ENER deri në fund të këtij viti, si dhe Ligji i ri për Konsumatorët i cili ka hyrë në fuqi së fundi.
“Besoj se futja e një ligji sistematik, siç është Ligji për Marrëdhëniet e Punës, do t’i përgjigjet disa pyetjeve, sigurisht që lidhen me tri liritë, por mendoj se për ne dhe për ekonominë do të duhet t’i përgjigjet në mënyrë adekuate nevojës për një fuqi punëtore që në periudhën e fundit flasim të gjithë për të, por nuk merremi shumë me zgjidhjen”, tha Bytyqi.
Ministri i Financave, Fatmir Besimi, tha se Marrëveshja e Asociimit dhe Stabilizim ishte instrumenti kryesor me të cilin ne i zbatuam reformat dhe politikat dhe tani klasterat jo vetëm që do të jenë mbështetje, por edhe do të ofrojnë dinamikën e përshpejtimit të të gjitha reformave në negociatat me BE-në.
Sipas Besimit, ajo që është e rëndësishme dhe i referohet dy grupimeve të tregut të brendshëm dhe konkurrencës, është që me reformat të arrihet një ekonomi funksionale e tregut – kjo janë institucionet dhe ekonomia jonë të përgatitet për t’u përballur me konkurrencën në BE.
“Ky është çelësi. Ne duam të bëhemi anëtar i BE-së, por duhet të përgatitemi që të ballafaqohemi me atë konkurrencë dhe atë treg. Mendoj se e gjithë reforma dhe programi për zhvillimin e vendit tonë është demokracia funksionale që të mund të ecim siç duhet deri në anëtarësim në BE”, theksoi Besimi.
Ministri i Financave tha se ligjet janë të harmonizuara me ato evropiane, duke vënë në dukje Ligjin e ri të Kontabilitetit, i cili ka shumë zgjidhje novatore, aplikimi i të cilit do të nisë nga 1 janari, si dhe ligjet për bankat, depozitat, pastrimin e parave. …
Ai theksoi se për momentin jorezidentët nuk mund të blejnë tokë bujqësore, por kur të bëhemi anëtare e BE-së, atëherë do të duhet të ketë ndryshim edhe në atë pjesë. Realisht, shtoi ministri, do të ndryshojë mënyra e jetesës dhe e të bërit biznes në vendin tonë.
“Unë pres që nga ky proces të ketë përfitime dhe tani ne do të hyjmë në “ring” dhe do të tregojmë se jemi të barabartë dhe se mund të përballemi me atë që po ndodh në BE”, tha Besimi.
Ministrja e Punës dhe Politikës Sociale Jovanka Trençevska tha se meqenëse Ministria ka një portofol të gjerë dhe mbulon fusha të rëndësishme, ajo është e përfshirë në mënyrë aktive në disa kapituj, kryesisht në kapitullin 19, por lëvizja e lirë e punëtorëve është pjesë e kompetencës së saj.
“Lëvizja e lirë e punëtorëve është një nga arritjet kryesore dhe një nga liritë kyçe të garantuara në tregun e brendshëm të BE-së dhe me të drejtë konsiderohet zemra e projektit evropian, sepse lejon miliona qytetarë të lëvizin lirshëm, të punojnë, të arsimohen në kuptimin e plotë të fjalës në të gjithë botën, në të gjithë territorin e BE-së”, tha Trençevska.
Ajo theksoi se e drejta për të punuar, e drejta për të studiuar, për të jetuar, për të dalë në pension në një shtet tjetër anëtar siguron përfitime të panumërta kulturore, arsimore, ekonomike, sigurisht edhe përfitime sociale për qytetarët e vendeve anëtare të BE-së, kontribuon në tregun e punës, duke qenë më i hapur dhe shumë më efikas dhe për të rritur shkëmbimin kulturor, por edhe mundësitë për arsimimin e qytetarëve.
“Edhe pse mundësitë për anëtarët e rinj të BE-së zakonisht i nënshtrohen marrëveshjeve dhe kufizimeve tranzitore, përfitimet e një tregu të hapur të punës janë të dukshme dhe për këtë arsye ky është një nga shtytësit më të mëdhenj të procesit tonë të integrimit në BE. Për kapitullin e lëvizjes së lirë të punëtorëve, zakonisht është një fazë më e ulët e rakordimit në këtë fazë të integrimit, sepse aksesi në tregun e punës deri tani dhe shtetet anëtare e japin natyrisht më vonë. Në krahasim me rajonin, ne përgjithësisht qëndrojmë mirë dhe në të njëjtin nivel me shtetet e tjera që tani janë duke negociuar, ndërsa jemi para shteteve të tjera”, tha Trençevska.
Ajo theksoi se vendi është në përputhje me legjislacionin përkatës të BE-së në këtë fushë që nga nënshkrimi i Marrëveshjes së Stabilizim Asociimit si në vetë legjislacionin ashtu edhe në lidhje me përgatitjen e kapaciteteve institucionale të shtetit.
Në kuadër të panelit u mbajt sesioni kushtuar Klasterit 3 – “Konkurrueshmëria dhe rritja gjithëpërfshirëse”, në të cilën folën ministrat e Arsimit, Jeton Shaqiri, të Kulturës, Bisera Kostadinova Stojçevska dhe të Shoqërisë Informatike dhe Administratës, Admirim Aliti, sekretarja shtetërore në Ministrinë e Ekonomisë, Razmena Çekiq Duroviq, drejtoresha e Drejtorisë së të Ardhurave Publike, Sanja Lukarevska dhe drejtoresha ekzekutive e “Fajnans Think”, Bllagica Petrevski.
Zëvendëskryeministri Mariçiq i organizon këto aktivitete kushtuar promovimit të Raportit Vjetor të Komisionit Evropian për vendin për vitin 2022 nën sloganin “Në rrugën evropiane: Reforma të reja, mundësi të reja”, për të diskutuar në një përbërje gjithëpërfshirëse avantazhet dhe dobësitë, të vlerësuara në Raportin e parë të Komisionit Evropian për Maqedoninë e Veriut, pas hapjes së negociatave me BE-në.
Panel diskutimet organizohen me mbështetjen e Suedisë përmes projektit “Mbështetje nordike për progresin e Maqedonisë së Veriut”, i cili zbatohet nga Zyra e Kombeve të Bashkuara për Shërbime Projektuese UNOPS.
Paneli i parë me titull “Me të gjitha kapacitetet deri në standarde evropiane – institucione që ofrojnë për qytetarët” iu kushtua klasterëve 1 dhe 6, përkatësisht “Vlerave themelore” dhe “Marrëdhënieve të jashtme”. Në panelin e dytë në kuadër të aktivitetit “Në rrugën evropiane: Reforma të reja, mundësi të reja” u diskutuan klasterat 4 dhe 5 kushtuar “Agjendës së Gjelbër dhe Lidhshmërisë së Qëndrueshme” dhe “Burimeve, Bujqësisë dhe Kohezionit”.
Burimi: zhurnal.mk
