Analisti politik, prof. dr. Fejzulla Berisha, në një prononcim për gazetën “Bota sot”, ka thënë se njohja e pavarësisë së Kosovës nga Republika e Kenias, më 26 mars 2025, është një ngjarje historike që do të ndikojë në forcimin e pozitës ndërkombëtare të Kosovës.
“Më 26 mars 2025, Republika e Kenias njohu zyrtarisht pavarësinë e Republikës së Kosovës, duke u bërë shteti i parë që ndërmerr një hap të tillë pas pesë vitesh stagnimi në procesin e njohjeve ndërkombëtare të Kosovës. Ky vendim vjen pas një angazhimi të gjatë diplomatik të institucioneve të kosovës dhe përpjekjeve intensive të liderëve politikë dhe diplomatëve shqiptarë. Kjo njohje jo vetëm që forcon pozitën ndërkombëtare të Kosovës, por gjithashtu pritet të ketë një ndikim të rëndësishëm në qëndrimet e shteteve të tjera afrikane ndaj Kosovës”, tha Berisha për “Bota sot”.
Ai theksoi se kjo njohje, e cila vjen pas pesë vitesh stagnimi në procesin e njohjeve ndërkombëtare, është rezultat i një angazhimi të gjatë diplomatik të institucioneve të Kosovës dhe përpjekjeve intensive të liderëve politikë dhe diplomatëve shqiptarë.
“Njohja nga Kenia nuk erdhi rastësisht, por si rezultat i një procesi diplomatik të gjatë dhe të ndërlikuar: Angazhimi i Behgjet Pacollit: Ish-presidenti dhe ish-ministri i Punëve të Jashtme të Kosovës, Behgjet Pacolli, ka lobuar për këtë njohje që nga viti 2009. Ai ka zhvilluar takime të shumta me liderët kenianë, duke ndërtuar marrëdhënie të ngushta diplomatike. Njohja e Pasaportave Kosovare në Mars 2023: Para njohjes zyrtare, Kenia bëri një hap të rëndësishëm duke pranuar pasaportat e Kosovës, një vendim që sinjalizoi një afrim të konsiderueshëm mes dy vendeve. Takimi i Presidentes Vjosa Osmani me Presidentin Ruto në Dhjetor 2023: Në Konferencën Globale për Klimën (COP28) në Dubai, Presidentja Osmani u takua me Presidentin Ëilliam Ruto, ku diskutuan për marrëdhëniet dypalëshe dhe njohjen e mundshme të Kosovës. Diplomacia e Mëtejshme: Në fillim të vitit 2024, delegacione të Kosovës zhvilluan takime me zyrtarë të lartë kenianë, duke ofruar projekte bashkëpunimi në fusha të ndryshme si ekonomia, arsimi dhe bujqësia”, potencoi si.
Berisha theksoi se ky vendim ka një rëndësi të veçantë për diplomacinë, pasi Kenia është një shtet kyç në Afrikë dhe kjo njohje mund të hapë rrugën për ndryshime të qëndrimeve të shteteve të tjera afrikane ndaj Kosovës.
“ Kenia është një nga shtetet më të rëndësishme të Afrikës Lindore dhe një nga ekonomitë më të fuqishme të kontinentit. Ky vend ka një ndikim të konsiderueshëm në politikën rajonale dhe ndërkombëtare, si dhe në organizata si: Bashkimi Afrikan (AU) – Kenia është një nga zërat e rëndësishëm në këtë organizatë dhe mund të ndihmojë në ndryshimin e qëndrimit të saj ndaj Kosovës. Organizata Ndërkombëtare e Frankofonisë (OIF) – Edhe pse nuk është anëtare, Kenia ka marrëdhënie të mira me vendet frankofone afrikane, të cilat shpesh kanë qenë më të afërta me Serbinë. Roli në Kombet e Bashkuara (OKB) – Kenia ka qenë anëtare jo e përhershme e Këshillit të Sigurimit dhe ka ndikim të konsiderueshëm në politikat globale. Njohja nga një shtet me peshë si Kenia mund të inkurajojë edhe vende të tjera afrikane të rishqyrtojnë qëndrimin e tyre ndaj Kosovës. Historia ka treguar se njohjet shpesh vijnë në blloqe rajonale, dhe rasti i Kenias mund të ketë një efekt zinxhir”, shtoi Berisha.
Ai gjithashtu nënvizoi se njohja e Kenias ka potencialin të ndikojë pozitivisht në forcimin e lidhjeve ekonomike dhe diplomatikë mes Kosovës dhe shteteve të tjera të kontinentit afrikan.
“Për të kuptuar ndikimin e mundshëm të njohjes nga Kenia, mund të analizojmë disa raste konkrete të shteteve afrikane që mund të ndjekin këtë hap: a) Ruanda – Një Partner i Mundshëm i Radhës Ruanda, një shtet fqinj me Kenian, ka ndjekur një politikë të jashtme pragmatike dhe është një nga vendet më të zhvilluara ekonomikisht në rajon. Marrëdhëniet e saj të mira me SHBA dhe BE mund të ndikojnë në një rishqyrtim të qëndrimit të saj ndaj Kosovës. Ruanda ka ndërtuar një bashkëpunim të ngushtë me Perëndimin dhe mund të ndikohet nga presioni diplomatik për të njohur Kosovën. b) Uganda – Një Vend me Marrëdhënie të Mira me Serbinë, por me Potencial për Ndryshim Uganda historikisht ka pasur marrëdhënie të mira me Serbinë, por së fundmi ka filluar të diversifikojë partnerët e saj ndërkombëtarë. Nëse Kosova ofron bashkëpunim në fusha të ndryshme si tregtia dhe arsimi, Uganda mund të konsiderojë njohjen. c) Nigeria – Një Superfuqi Rajonale me Roli të Madh në AU Nigeria është një nga vendet më me ndikim në Afrikë dhe një lider në Bashkimin Afrikan. Megjithatë, ajo ka mbajtur një qëndrim neutral për Kosovën. Nëse Kenia mbështet njohjen e Kosovës në nivelin e AU-së, Nigeria mund të ndikohet për të ndryshuar qëndrim. d) Afrika e Jugut – Një Nga Mbështetëset Kryesore të Serbisë në Afrikë Afrika e Jugut ka qenë një nga mbështetëset më të forta të Serbisë dhe ka pasur një qëndrim të qartë kundër pavarësisë së Kosovës. Megjithatë, në vitet e fundit, ka pasur një rritje të bashkëpunimit ekonomik mes Kosovës dhe bizneseve afrikano-jugore”, theksoi Berisha.
Nëse më shumë shtete afrikane njohin Kosovën, sipas profesorit, presioni mbi Afrikën e Jugut për të rishqyrtuar qëndrimin e saj mund të rritet.
“Njohja e Kenias i hap Kosovës disa mundësi të reja: Rritja e Legjitimitetit Ndërkombëtar – Njohja nga një shtet i rëndësishëm si Kenia forcon pozitën e Kosovës në arenën ndërkombëtare. Zgjerimi i Marrëdhënieve Ekonomike – Kenia është një ekonomi e rëndësishme dhe mund të ofrojë mundësi për tregti, investime dhe shkëmbime akademike. Më shumë Mbështetje në Kombet e Bashkuara dhe Organizatën e Bashkëpunimit Islamik (OIC) – Kenia mund të ndihmojë Kosovën të fitojë mbështetje në organizatat ndërkombëtare”, theksoi ai.
Sipas Berishës, njohja e Kosovës nga Kenia nuk është thjesht një sukses diplomatik, por një hap strategjik që mund të ndikojë në qëndrimet e shumë shteteve afrikane.
“Nëse diplomacia kosovare vazhdon të punojë me intensitet dhe me qasje pragmatike, njohjet e tjera nga kontinenti afrikan mund të jenë të mundshme në të ardhmen e afërt. Hapat e Radhës për Kosovën në Afrikë 1. Intensifikimi i Diplomacisë – Kosova duhet të forcojë marrëdhëniet me vendet afrikane përmes ambasadave dhe përfaqësive diplomatike. 2. Bashkëpunimi Ekonomik – Ofrimi i projekteve të përbashkëta ekonomike mund të jetë një faktor kyç për të fituar mbështetje. 3. Aleanca me SHBA dhe BE – Kosova duhet të bashkëpunojë me aleatët e saj kryesorë për të ushtruar ndikim diplomatik në vendet afrikane. Nëse këto hapa ndiqen me sukses, njohja nga Kenia mund të jetë vetëm fillimi i një vale të re njohjesh për Kosovën në kontinentin afrikan”, përfundoi ai.
Burimi: botasot.info
