Astronomët zakonisht besojnë se vrimat e zeza, objektet hapësinore shumë të dendura, graviteti i të cilave është aq i madh sa edhe drita nuk mund të shpëtojë, krijohen nga shpërthimi i fuqishëm i një ylli të madh që po vdes, domethënë një supernova. Megjithatë, disa mund të lindin në një mënyrë tjetër.
Shkencëtarët kanë identifikuar një vrimë të zezë që duket se është krijuar nga rënia e bërthamës së një ylli të madh, që po vdes, por pa shpërthimin e zakonshëm.
U vu re se është e lidhur gravitacionisht me dy yje të zakonshëm. Astronomët kanë identifikuar vrima të zeza në të ashtuquajturat sisteme binare me një tjetër yll ose vrimë të zezë.
Por, ky është shembulli i parë i konfirmuar i një sistemi të trefishtë të një vrime të zezë dhe dy yjeve. Sistemi ndodhet pothuajse 7800 vite dritë larg nga Toka në konstelacionin Cygnus. Vrima e zezë, e quajtur V404 Cygni, është studiuar në detaje që kur u konfirmua në vitin 1992. Më parë besohej se rrotullohej vetëm një yll tjetër, por të dhënat nga Agjencia Evropiane e Hapësirës tregojnë se ajo ka dy shoqërues.
Shkencëtarët thanë se vrima e zezë, e vlerësuar të ketë një masë nëntë herë më të madhe se Dielli, aktualisht po gllabëron një shoqërues, një yll shtatë të dhjetat e masës së Diellit. Ylli rrotullohet rreth vrimës së zezë çdo gjashtë ditë e gjysmë në një distancë një të shtatën e distancës së Tokës nga Dielli.
Vrima e zezë thith materialin nga ai yll, i cili është në fazën e gjigantit të kuq. Shkencëtarët kanë zbuluar një yll tjetër, masa e të cilit është 1.2 masa diellore, i cili është i lidhur gravitacionalisht me ato dy objekte, por mjaft larg, duke rrotulluar rreth tyre çdo 70 mijë vjet në një distancë 3500 herë më të madhe se distanca e Tokës nga Dielli.
Arsyeja pse shkencëtarët besojnë se vrima e zezë është formuar nga një proces i butë është e thjeshtë. Sistemi i trefishtë do të shembet nëse ylli që u bë një vrimë e zezë do të shpërthejë.
Shkencëtarët kanë vlerësuar se anëtarët e atij sistemi të trefishtë janë formuar rreth 4 miliardë vjet më parë si yje të zakonshëm. Ai sistem mund të mos ketë tre anëtarë përgjithmonë duke qenë se vrima e zezë po gllabëron fqinjin e saj më të afërt.
“Njerëzit në fakt kanë parashikuar se binarët e vrimave të zeza mund të lindin nga sistemet treshe, por deri më tani nuk kishte asnjë provë të drejtpërdrejtë”, tha astronomi dhe bashkëautori i studimit nga Caltech, Karim El-Badri.
Burimi: botasot.info
