Valentina Melnikova e organizatës për të drejtat e njeriut në Rusi, “Nënat e Ushtarëve” bën thirrje për një armëpushim humanitar, gjatë të cilit do të ketë shkëmbim të të burgosurve dhe të vdekurve, raporton F.A.Z transmeton “Bota sot”.
A marrin vullnetarët tuaj shumë telefonata nga familjet ruse që dyshojnë se djemtë, baballarët dhe burrat e tyre janë në Ukrainë?
Ukrainasit kanë publikuar listat e ushtarëve rusë të vrarë dhe të kapur. Ata që gjejnë të afërmit e tyre në këto lista thërrasin komitetet tona. Por ne nuk mund t’i ndihmojmë njerëzit: Për këtë, Rusia do të duhet të shpallë një armëpushim humanitar, të ndalojë bombardimet të paktën për një kohë të shkurtër. Duhet të ketë një shkëmbim në të cilin pala ruse dhe ukrainase shkëmbejnë trupat e të vdekurve dhe të burgosurve. Por nuk ka një armëpushim të tillë.
Mund të jepni një shifër se sa njerëz po i drejtohen tani “nënave ushtarake”?
Sinqerisht, nuk mund ta vlerësoj këtë. Disa nga telefonatat janë anonime. Disa njerëz shkojnë gjithashtu në zyrat tona në rajone, veçanërisht në rajonet e Volgogradit dhe Nizhny Novgorodit, sepse shumë prej të vdekurve thuhet se janë nga atje.
Çfarë thonë njerëzit për djemtë dhe burrat e tyre?
Ata nuk e dinin se ku ishin të dashurit e tyre. Disa u thanë se po bënin manovra, disave u transferuan. Kjo filloi në nëntor, dhjetor.
A dërgon edhe ushtria ruse rekrut në Ukrainë apo vetëm ushtarë profesionistë?
E vështirë për t`u thënë. Që nga viti 1996, ka pasur një praktikë në Forcat e Armatosura Ruse për t’u thënë rekrutëve që të nënshkruajnë një kontratë tani dhe të bëhen ushtar profesionist. Më pas ato konsiderohen se janë në veprim. Kjo praktikë vazhdon. Ne kemi marrë telefonata rreth fundit të vitit nga njerëz që e raportojnë këtë dhe kemi dëgjuar sërish kohët e fundit për njerëz që janë detyruar të nënshkruajnë deklarata të tilla.
A mund të refuzojnë rekrutët të nënshkruajnë kontrata të tilla?
Natyrisht. Nuk e di pse nuk e bëjnë. Pse njerëzit që nuk donin të shkonin në luftë në Çeçeni refuzuan në 1995 dhe 1996 dhe tani askush nuk po reziston? Nuk e di pse.
A po kërkojnë shumë rusë të afërmit e tyre përmes faqes ukrainase Find Your Relatives, e cila është bllokuar në Rusi?
Kushdo që mund ta hapë e shikon. Dhe kur dikush na kontakton, ne i dërgojmë lidhje me listat ukrainase. Ka shumë emra mbi të. Nuk kemi as kohë, as forcë, as njerëz që ta kërkojmë vetë. Detyra jonë kryesore tani është t’i shkruajmë letra zyrtare Presidentit, Prokurorisë Ushtarake, në mënyrë që më në fund të shpallet një armëpushim humanitar.
A besoni se kjo po ndodh?
Unë nuk mendoj asgjë! Kjo është lufta e njëmbëdhjetë në historinë e organizatës sonë. Ne do të bëjmë gjithçka që është e mundur siç kemi bërë në luftërat e mëparshme.
A ju kujton kjo luftë një tjetër? Ai në Afganistan?
Më kujton luftën e parë në Çeçeni. Në natën e Vitit të Ri nga viti 1994 deri në 1995, Groznyj u sulmua, me tanke dhe gjithashtu me sulme me bomba. Çeçenët u kundërpërgjigjën. Pothuajse 2500 ushtarë dhe oficerë të rënë mbetën në rrugët e qytetit, si dhe shumë të burgosur. Kur gratë tona nga komiteti shkuan te komandanti i njësisë së ushtrisë dhe në gjunjë i kërkuan atij të shpallte një armëpushim humanitar për të mbledhur trupat e të rënëve, ai tha: “Shkoni në ferr, unë nuk do të shpall armëpushim”. trupat qëndruan aty. Pastaj kafshët i hëngrën, dhe në kohën kur u shpall një armëpushim në mars dhe kufomat më në fund u sollën në Rostov në kushte frigoriferike, vështirë se mund të identifikohej dikush. Më kujtohet edhe një episod i dytë: Në verën e vitit 1995 ka pasur një tjetër armëpushim për shkëmbimin e të burgosurve. Çeçenët thanë: “Ne kemi pothuajse 1000 të burgosur, kemi lista.” Megjithatë, Ministria e Mbrojtjes mori vetëm 200 rusë në duart çeçene dhe tha se nuk do të bënin asgjë: “Ata janë tradhtarë të atdheut të tyre, ne nuk do t’i kërkojmë. .”
Ashtu si në kohën e diktatorit sovjetik Stalin, i cili i quajti tradhtarë ushtarët e kapur të Ushtrisë së Kuqe.
Ne kishim 700 persona në listat tona në atë kohë. Gratë tona i shtypën dhe shkuan në selinë e Aslan Maskhadov (udhëheqësi i kryengritësve çeçenë, red.) dhe sqaruan me stafin e tij se kush kishte vdekur, kush ishte varrosur ku, kush ishte ende gjallë, kush ishte në robëri. Tani nuk do të shkojmë në Ukrainë. Sepse ukrainasit bëjnë atë që bëmë ne: Bëjnë lista të të burgosurve, shkruajnë për të vdekurit kur munden, kur gjejnë karta identiteti që identifikojnë njerëzit. Sepse Ukraina i përmbahet ligjit ushtarak, Konventës së Gjenevës. Rusia nuk respekton.
Duke pasur parasysh numrin e supozuar të lartë të viktimave, a do të ketë një lëvizje kundër luftës në Rusi, a do të ketë presion mbi udhëheqjen?
Nuk dua të mendoj për këtë! Çfarë duhet të mendoj në vend të këtij turneu? E di që Rusia ka ratifikuar të gjitha Konventat e Gjenevës, se është anëtare e Kombeve të Bashkuara. Vendi duhet të respektojë rregullat ndërkombëtare dhe duhet të trajtojë kufomat e ushtarëve dhe oficerëve të tij me respekt. Dhe duhet të shkëmbejë të burgosurit. Nuk dua ta di më. Unë dua të përpiqem t’i kërkoj shtetit të përmbushë detyrimet e tij.
