Presidenti amerikan Joe Biden paralajmëroi të hënën (me orën lokale) në Uashington se ushtria ruse po planifikonte një sulm me “armë të shkatërrimit në masë”, d.m.th., armë biologjike ose kimike, shkruan Blick.ch transmeton “Bota sot”.
Moska ka të ngjarë të “mbështetet gjithnjë e më shumë në forcën e saj bërthamore për të dërguar një sinjal dhe për të treguar forcën ndaj Perëndimit”, pasi lufta dhe pasojat e saj dobësojnë Rusinë, paralajmëroi gjeneral-lejtanner Scott D. Berrier, 59 vjeç, drejtor i Inteligjencës së Mbrojtjes së SHBA gjatë fundjavës.
Mini bombat bërthamore ruse tani janë gjithashtu në qendër të vëmendjes. Këto janë shumë më pak shkatërruese sesa bombat bërthamore që u kërcënuan gjatë Luftës së Ftohtë, për shembull, siç shkruan New York Times.
Kjo mund të tingëllojë paradoksale në fillim – bomba më të vogla si forcë?
Por ka një bazë kur thuhet kështu.
Armët më të dobëta bërthamore thyejnë tabutë
Gara ndërkombëtare për armë më të vogla bërthamore po bëhet gjithnjë e më intensive. Megjithëse bomba të tilla janë shumë më pak shkatërruese sipas standardeve të Luftës së Ftohtë, vlerësimet moderne nga ekspertët tregojnë se ato mund të vrasin ose plagosin rreth gjysmë milioni njerëz. Dhe me një forcë të barabartë me gjysmën e asaj të bombës së Hiroshimës që u përdor në 1945.
Në atë kohë, 100,000 njerëz vdiqën me një goditje.
Pa traktate të kontrollit të armëve në fuqi për kokat më të vogla, superfuqitë bërthamore si Rusia mund të prodhojnë dhe dislokojnë sa të duan. Sipas Hans M. Kristensen (60), drejtor i Projektit të Informacionit Bërthamor në Federatën e Shkencëtarëve Amerikanë, një grup privat në Uashington, Rusia ka rreth 2000 të tilla armë.
Përveç kësaj, këto armë minojnë “tabunë bërthamore” dhe do t’i bënin situatat e krizës edhe më të rrezikshme. Sepse, me gjithë fuqinë e tyre më pak shkatërruese, bombat më të vogla bërthamore ushqejnë iluzionin e kontrollit bërthamor – por përdorimi i tyre mund të krijojë një luftë të plotë bërthamore.
Për shembull, një simulim i zhvilluar nga ekspertët në Universitetin Princeton në SHBA fillon me Moskën duke lëshuar një goditje bërthamore paralajmëruese. NATO, nga ana tjetër, do të përgjigjej me një bombë atomike. Me pasoja të rënda: lufta që pasoi do të merrte më shumë se 90 milionë viktima në orët e para.
“Ka të bëjë gjithçka me psikologjinë – psikologji vdekjeprurëse,” tha Franklin C. Miller, 71 vjeç, një ekspert bërthamor që shërbeu në Pentagon dhe Shtëpinë e Bardhë për tre dekada përpara se të tërhiqej nga shërbimi publik në 2005. “Nëse kundërshtari juaj mendon se ai ka një avantazh në fushën e betejës, përpiquni ta bindni atë që e ka gabim.”
Iskander-M është zemra e pajisjeve bërthamore ruse
Një pjesë kryesore e arsenalit të ri është Iskander-M, i cili u përdor për herë të parë në 2005. Lëshuesi i lëvizshëm mund të lëshojë dy raketa me një rreze prej afërsisht 300 milje. Raketat mund të mbajnë si kokat luftarake konvencionale ashtu edhe ato bërthamore. Sipas të dhënave ruse, shpërthimi më i vogël bërthamor nga këto raketa është rreth një e treta e madhësisë së bombës së Hiroshimës.
Para se ushtria ruse të pushtonte Ukrainën, imazhet satelitore treguan se Moska kishte stacionuar bateritë e raketave Iskander në Bjellorusi dhe në lindje të vendit në territorin rus. Nuk ka të dhëna publike nëse Rusia ka ngarkuar raketat Iskander me koka bërthamore.
Kjo është arsyeja pse Putini po shqyrton përdorimin e bombës atomike
Analistët theksojnë se trupat ruse kanë praktikuar prej kohësh kalimin nga lufta konvencionale në atë bërthamore, veçanërisht për të fituar epërsinë pas humbjeve në fushën e betejës. Dhe ata shtojnë se ushtria ruse, e cila ka arsenalin më të madh bërthamor në botë, ka testuar një sërë opsionesh përshkallëzimi nga të cilat Presidenti rus Vladimir Putin (69) mund të zgjidhte me siguri.
“Shanset janë të vogla, por ato po rriten,” thotë Ulrich Kühn, ekspert bërthamor në Universitetin e Hamburgut dhe Carnegie Endowment for International Peace për “New York Times”. “Lufta nuk po shkon mirë për rusët,” vëren ai, “dhe presioni perëndimor është në rritje.” Sipas Kühn, Putini mund të qëllonte me armë në një zonë të pabanuar në vend të trupave. “Është e tmerrshme të flasësh për këto gjëra. Por duhet të kemi parasysh se kjo është një mundësi”.
Përdorimi i armëve bërthamore në rast të një “kërcënimi ekzistencial”
Në një skenar të tmerrshëm, shefi i Kremlinit mund të përdorë armë bërthamore nëse lufta në Ukrainë përhapet në vendet fqinje të NATO-s. Sepse të gjithë anëtarët e NATO-s janë të detyruar të mbrojnë njëri-tjetrin – ndoshta me koka bërthamore.
Të martën, zëdhënësi i Kremlinit Dmitry Peskov (54) theksoi se Rusia do të përdorë armët e saj bërthamore vetëm në rast të një “kërcënimi ekzistencial”.
“Ne kemi një koncept për sigurinë e brendshme, ky është i njohur mirë”, tha Peskow. Aty mund të lexoni për të gjitha arsyet e përdorimit të armëve bërthamore. Zëdhënësi i Kremlinit po i përgjigjej një pyetjeje të bërë nga gazetarja e CNN, Christiane Amanpour nëse ai ishte “i bindur apo i sigurt” se Putini nuk do të përdorte një bombë bërthamore në konfliktin me Ukrainën. (chs)
