Po e gjeni veten duke vënë re ndjesi të dobëta që askush tjetër nuk mund t’i perceptojë? Dhe a ndikohet lehtësisht disponimi juaj nga ndjenjat e njerëzve përreth jush? Nëse po, ju mund të jeni një person shumë i ndjeshëm (HSP), një profil personaliteti që është me interes në rritje, si për shkencëtarët, ashtu edhe për psikologët.
Një mori personazhesh të famshëm, duke përfshirë Alanis Morissette, Kanye West, Nicole Kidman dhe Lorde, janë shfaqur si HSP në vitet e fundit dhe termi përdoret gjithnjë e më shumë në faqet e revistave të stilit të jetesës dhe blogeve për vetëndihmë.
Histeria
Ideja e një personi shumë të ndjeshëm mund të duket se kujton diagnozat e shekullit të 19-të të neurasthenisë dhe histerisë, kur “shërat e pushimit” shpesh përshkruheshin për të mbistimuluarit. Qëllimi i tyre ishte të kapnin “ndjeshmërinë e përpunimit ndijor” të dikujt, ngacmueshmërinë e tyre përballë stimujve fizikë, socialë ose emocionalë. Nuk kishte rëndësi nëse natyra e eksitimit ishte pozitive (për shembull, nëpërmjet një vlerësimi të artit të bukur ose një bisede të gjallë) apo negative (përmes ndjenjave të shtuara të stresit); Çështja ishte të mësohej se sa fort reagonte sistemi nervor qendror ndaj stimulimit. Në përgjithësi, njerëzit me HSP raportojnë se janë më perceptues në shumë fusha të ndryshme.
Mekanizmat e përballimit
“Ne e dimë se ka dallime individuale në ndjeshmërinë ndaj mjedisit,” thotë Greven. Por ajo argumenton se ne kemi ende nevojë për kërkime më të forta për të ekzaminuar mekanizmat nervorë pas tiparit dhe duke përshkruar me kujdes pasojat e tij. “Ne mund të kemi një qasje të personalizuar,” thotë Pluess. Kjo mund të përfshijë trajtime që adresojnë në mënyrë specifike vështirësitë e ndjeshmërisë së lartë, të tilla si tendenca për t’u ndjerë të mbingarkuar nga stresi. Po aq e rëndësishme, mund të kemi nevojë për qasje të reja për të ndihmuar njerëzit me ndjeshmëri të ulët, të cilët duket se reagojnë më pak mirë ndaj ndërhyrjeve tradicionale psikologjike dhe që mund të kenë nevojë për forma shumë të ndryshme mbështetjeje. “Duhet të mendoni edhe për anën tjetër,” thotë Booth.
