Në një zhvillim të fundit që tensionon marrëdhëniet ndërkombëtare, Izraeli ka ndërmarrë veprime ushtarake kundër objektivave në Iran, duke sfiduar këshillat e Presidentit Amerikan, Joe Biden, për të shmangur një përkeqësim të mëtejshëm të situatës në Lindjen e Mesme. Këto veprime vijnë si përgjigje ndaj sulmeve të fundit nga ana e Iranit, që përfshijnë një sërë sulmesh me dronë dhe raketa ndaj Izraelit.
Detajet e ngjarjes:
Zyrtarët amerikanë kanë konfirmuar se goditjet kanë rënë në një vend në Iran, megjithatë nuk është e qartë se cili ishte objektivi saktë ose shkalla e dëmeve.
Zyrtarët thonë se qyteti i Isfahanit në Iranin qendror është goditur në orën 5 të mëngjesit me kohën lokale. Qyteti strehon një nga objektet bërthamore të Iranit, megjithëse burime ushtarake amerikane thanë se besohet se objektivi nuk ishte bërthamor. Agjencia iraniane e lajmeve FARS raportoi se goditjet ishin lokalizuar ‘pranë Aeroportit të Isfahanit dhe bazës së tetë gjuetare të Forcave Ajrore të Ushtrisë.’
IRNA, agjencia shtetërore e lajmeve të Iranit, tha se sistemet e mbrojtjes ajrore të vendit ishin aktivizuar, por ‘deri më tani nuk janë raportuar sulme të mëdha ose shpërthime nga ndonjë kërcënim ajror.’
Nuk është lëshuar asnjë koment zyrtar nga asnjëra nga palët, Izraeli, Irani apo SHBA.
Ky sulm vjen si përgjigje ndaj nisjes nga Irani të një barrë prej qindra dronësh dhe raketash mbi Izraelin të shtunën, e cila u pengua kryesisht nga Izraeli dhe aleatët e tij ndërkombëtarë. Isfahani ishte një nga disa vende nisje të përdorura në sulm.
Presidenti Biden kishte paralajmëruar Izraelin të mos hakmerrej për sulmet e të shtunës dhe e kishte nxitur Kryeministrin izraelit, Benjamin Netanyahu, të ‘merrte fitoren’ nga sulmi i dështuar iranian. Por, duket se këto paralajmërime nuk kanë ndalur planin e Izraelit për të marrë masa.
Pas raporteve për goditjet, tre dronë u ‘qëlluan me sukses nga sistemi i mbrojtjes ajrore të vendit’, sipas zëdhënësit të Qendrës Kombëtare të Hapësirës Kibernetike të Iranit, Hossein Dalirain në X.
Zyrtarët izraelitë kishin paralajmëruar administratën Biden për qëllimin e tyre për të goditur para se të lançonin, por një zyrtar i tha CNN-it se SHBA nuk kishte ‘dhënë dritën jeshile’ për ndonjë përgjigje izraelite.
Zyrtarët ushtarakë izraelitë kanë theksuar se goditjet e sotme ishin një ‘përgjigje e kufizuar’ ndaj sulmit të Iranit, duke dukur se synonin qendrat ushtarake të përdorura nga Irani në sulmin e tyre të të shtunës.
Fluturimet janë devijuar dhe disa aeroporte në Teheran, Isfahan dhe Shiraz janë mbyllur pas sulmit izraelit, dhe më tej raportohet për shpërthime të paverifikuara që kanë goditur Irakun dhe Sirinë.
Raportet e hershme treguan se sistemet e mbrojtjes ajrore të Iranit po qëllonin një objekt të panjohur në Tabriz, rreth 500 milje në veri të Isfahanit, megjithatë shkalla e ndonjë sulmi të tillë në rajon mbetet e paqartë.
Megjithëse ushtria amerikane luajti një rol qendror në ndalimin e sulmeve të Iranit të së shtunës, Presidenti Biden tha se i kishte bërë të ‘qartë’ Netanyahu se duhet të vepronte ‘me kujdes dhe strategjikisht.’
Biden e nxitu Netanyahu të ‘merrte fitoren’ nga sulmi i dështuar, dhe paralajmëroi se SHBA nuk do të merrte pjesë në ndonjë kundërofensivë izraelite.
Udhëheqësi izraelit injoroi paralajmërimet e Biden, duke insistuar se Izraeli do të ‘bënte vendimet e veta’ në mënyrën se si do të reagonte ndaj sulmit të Iranit.
Zyrtarët amerikanë thanë se kishte një pritshmëri nëse Izraeli sfidonte paralajmërimet, ata nuk do të synonin objektiva bërthamore ose civile.
Sulmi iranian erdhi në hakmarrje për një sulm të dyshuar izraelit mbi konsullatën e Iranit në Siri më 1 prill, ku u vranë 13 njerëz, përfshirë dy gjeneralë të Gardës Revolucionare Islamike.
Ndërsa Izraeli mbante planet për të hakmarrë mbi Iranin, një zyrtar i lartë iranian paralajmëroi se vendi do të përgjigjej duke filluar prodhimin e armëve bërthamore nëse objektet e tij bërthamore do të synoheshin.
Irani kërcënoi të përdorte ‘armë që nuk i ka përdorur kurrë’ nëse Izraeli godiste, dhe Ministri i Jashtëm i Iranit, Hossein Amir-Abdollahian, gjithashtu paralajmëroi se Irani do të godiste në ‘nivelin maksimal’ nëse Izraeli shkrepë.
Amidsh frikës për një krizë në Lindjen e Mesme që mund të shndërrohet në një luftë të plotë, diktatori rus Vladimir Putin u bashkua me thirrjet për qetësimin e tensioneve kur foli me Presidentin iranian Ebrahim Raisi, tha Kremlini javën e kaluar.
Ndërsa Perëndimi bëri thirrje për një qasje më të qetë në shtetin hebrej, Komiteti i Sigurisë Kombëtare të Parlamentit Iranian, Abolfazl Amoue, deklaroi se Irani është i përgatitur për një ‘përgjigje të dhimbshme’ ndaj ‘veprimit më të vogël’.
U raportua gjithashtu të mërkurën se Komandanti i Marinës Iraniane, Shahram Irani, ka thënë se marina e Iranit do të shoqërojë anijet e tij tregtare në Detin e Kuq – duke vendosur anijet luftarake iraniane direkt në prag të Izraelit.
Pandëstabiliteti në rajon ka ndikuar menjëherë në tregjet globale të naftës, me çmimet e naftës së papërpunuar Brent që janë rritur mbi 90 dollarë për fuçi ndërsa lajmet për sulmet izraelite dolën në dritë.
Republika Islamike, e cila ka insistuar gjithmonë se programi i saj bërthamor është paqësor dhe mohon se kërkon një bombë atomike, ka akuzuar armikun e saj të përbetuar, Izraelin, për sulme sabotime mbi objektet e saj dhe vrasje të shkencëtarëve bërthamorë në vitet e fundit.
Sipas Ahmad Haghtalab, kreu i mbrojtjes bërthamore dhe sigurisë së Gardave Revolucionare Islamike, Irani ka ‘identifikuar’ qendrat bërthamore izraelite dhe mban ‘informacionin e nevojshëm për të gjitha objektivat’.
Izraeli është i njohur gjerësisht të ketë armë bërthamore, por kurrë nuk e ka pranuar këtë.
