Duke parë zhvillimet e fundit, eksperti i sigurisë, Drizan Shala thotë se gjendja në Bosnje e Hercegovinë vazhdon të jetë e brishtë dhe e paqëndrueshme.
“Gjendja politike dhe e sigurisë në Bosnjë e Hercegovinë mbetet shumë e ndjeshme dhe komplekse edhe pas më shumë se dy dekadash nga përfundimi i Luftës së Bosnjës (1992-1995), e cila solli ndarjen e vendit në tre entitete etnike: Federatën e Bosnjë-Hercegovinës (e banuar kryesisht nga Boshnjakët dhe Kroatët), Entitetin e Republika Srpska (i banuar nga serbët) dhe Distriktin e Brçkos, që ka status të veçantë. Kjo ndarje etnike ka krijuar një bazë të brishtë për zhvillimin politik, dhe shumë herë është parë si një “bombë me kohë” që mund të shpërthejë për shkak të tensioneve të brendshme”, shprehet Shala.
Sipas tij, për momentin, Bosnja është një shtet që nuk ka arritur një unitet të qëndrueshëm.
“Politikat etnike janë ende të theksuara dhe shpesh të polarizuara, me çdo grup të madh etnik (Boshnjakët, Kroatët dhe Serbët) që përpiqen të ruajnë privilegje dhe fuqi të veçanta në pushtet, duke rritur kështu mosmarrëveshjet dhe tensionet. Shumë nga liderët politikë të Bosnjës, si ai i Republikës Srpska, Milorad Dodik, shpesh kërkojnë më shumë autonomi për entitetin e tyre, madje kanë kërcënuar me mundësinë e shpalljes së pavarësisë. Ndërkohë, politikanët boshnjakë dhe kroatë kërkojnë forcimin e unitetit të vendit dhe rritjen e integrimit me Perëndimin”, shton Shala.
Më tej, Shala thekson se situata e sigurisë në Bosnje është një rrezik dhe konflikti mund të shpërthejë në çdo moment.
“Tensionet më të mëdha janë shpesh midis serbëve dhe boshnjakëve, veçanërisht për sa i përket formave të pushtetit dhe rolit të Bosnjës në Ballkan. Kjo ka shpesh herë pasoja negative për zhvillimin e vendit dhe për stabilitetin e tij në rajon. Në aspektin e sigurisë në Bosnjë e Hercegovinë është gjithashtu një çështje e rëndësishme. Shumë grupe radikale, duke përfshirë individë që janë ende të lidhur me ideologji nacionaliste, ndodhen ende të pranishëm, dhe ka pasur shpërthime të dhunës sporadike, si dhe një rrezik i vazhdueshëm i tensioneve midis grupeve të ndryshme etnike. Megjithatë, për momentin, nuk ka pasur ndonjë shpërthim të madh të dhunës, pasi faktorët ndërkombëtarë, si Bashkimi Evropian, Kombet e Bashkuara, dhe NATO, janë të angazhuar në mbështetje të stabilitetit dhe të sigurisë“, deklaron eksperti Shala.
“Megjithatë, kjo “paqe e ndihmuar nga jashtë” është e brishtë dhe është e varur nga balancat delikate politike dhe ndihma ndërkombëtare. Pjesë të tjera të rajonit, si Serbia dhe Mali i Zi, gjithashtu mund të ndikojnë në zhvillimet e Bosnjës, duke shtuar faktorë të jashtëm që mund të përkeqësojnë situatën. Një faktor i madh pas krizave të vazhdueshme në Bosnjë është historia e gjatë e ndërhyrjeve të jashtme dhe tensioneve të brendshme. Nga njëra anë, Bashkimi Evropian dhe SHBA-ja kanë punuar për të mbajtur një Bosnjë të bashkuar dhe për të përmbushur kriteret për anëtarësim në BE. Nga ana tjetër, Rusia ka qenë një aleat i fortë i Serbisë dhe ka ofruar mbështetje të dukshme për politikat e Republikës Srpska, duke forcuar kështu ndarjen etnike dhe tensionet në Bosnjë“, shpjegon Shala.
Shala thotë se ndarja e madhe etnike në Bosnje, është një pengesë për sigurinë e përhershme.
“Faktorët politikë lokalë, përfshirë liderët e ndryshëm etnikë si Milorad Dodik, përfaqësues të interesave të serbëve të Bosnjës, janë gjithashtu të lidhur ngushtë me politikën ndërkombëtare dhe mund të ndikojnë në zhvillimet e brendshme të vendit. Ndërkohë, kriza e identitetit që ka kaluar Bosnja dhe ndarja e thellë në mes të grupeve të ndryshme etnike mbeten një pengesë e madhe për ndihmën e përhershme të sigurisë”.
Për fund, Shala thotë se ndihma e bashkësisë ndërkombëtare është jetike për ta mbajtur nën kontroll situatën në Bosnje.
“Nëse Bosnja mund të shpërthejë “në çdo moment” është një pyetje shumë e ndërlikuar. Tensionet janë të larta, por gjithashtu është e vërtetë që ka një prani të madhe ndërkombëtare që mbikëqyr dhe përpiqet të ruajë paqen dhe stabilitetin. Për momentin, mund të themi se situata është nën kontroll, por shumë faktorë mund të ndryshojnë shpejt dhe mund të çojnë në një shpërthim të dhunës nëse nuk ka përparime të mëdha në procesin e pajtimit dhe integrimit të brendshëm të vendit. Pra si përfundim, Bosnja ka një bazë të brishtë dhe mund të jetë shumë e ndjeshme ndaj krizave. Ndihma ndërkombëtare është thelbësore për stabilitetin, por gjithashtu kërkohet një angazhim i brendshëm për të adresuar ndarjet etnike dhe për të arritur një unitet të qëndrueshëm“, përfundon eksperti i sigurisë, Drizan Shala.
Burimi: botasot.info
