Çmimet e naftës, riaktivizimi i marrëveshjes bërthamore me Iranin dhe stabiliteti rajonal janë përparësitë e presidentit Joe Biden gjatë turneut në Lindjen e Mesme. Por grupet e të drejtave të njeriut thonë se vrasja e gazetarit të Washington Post-it, Jamal Khashoggi dhe gazetares palestinezo-amerikane Shireen Abu Akleh duhet gjithashtu të jenë pjesë e bisedimeve. Korrespondentja e Zërit të Amerikës, Cindy Saine, njofton.
Presidenti Biden mbërriti në Tel Aviv të mërkurën, duke filluar udhëtimin e tij katër-ditor që përfshin takime me udhëheqësit izraelitë dhe palestinezë përpara një fluturimi të drejtpërdrejt nga Izraeli në Arabinë Saudite: i pari nga një president amerikan.
Izraeli dhe siguria rajonale janë vëmendja kryesore. Disa analistë shpresojnë se vizita e Presidentit Joe Biden në Lindjen e Mesme mund të çojë në një afrim mes Izraelit dhe Mbretërisë së Arabisë Saudite.
Plani i presidentit Biden për të marrë pjesë në një takim që përfshin princin saudit të kurorës Mohammed bin Salman solli kritika të ashpra, me disa analistë, që e quajnë atë një shuplakë në fytyrë për ata që luftojnë për të drejtat e njeriut.
“Me këtë veprim Presidenti Biden po sugjeron se të drejtat e njeriut janë pa vlerë dhe me to mund të bësh pazar. Në shumë mënyra shkatërron vizionin, që Presidenti Biden i kishte ofruar botës pas agresionit rus ndaj Ukrainës”, thotë Agnes Callamard, sekretare e Përgjithshme e organizatës “Amnesty International”.
Vizita në Arabinë Saudite shihet si një zbrapsje nga premtimi i Presidentit Biden për të vendosur të drejtat e njeriut në qendër të politikës së jashtme amerikane dhe për ta izoluar princin saudit të kurorës nga skena ndërkombëtare për vrasjen e opinionistit të Washington Post-it, Jamal Khashoggi në 2018.
“Kjo është tmerrësisht zhgënjyese për Arabinë Saudite, për mbrojtësit e të drejtave të njeriut në Arabinë Saudite dhe drejtuesit e shoqërisë civile. Nuk mendoj se është një lëvizje e zgjuar, qoftë nga pikëpamja strategjike, apo si një vendim politik. Nuk mendoj se kjo është në dobi të Shteteve të Bashkuara”, thotë John Hursh me organizatën “Democracy For the Arab World Now”.
Si Shtetet e Bashkuara, ashtu edhe OKB-ja, gjetën në mënyrë të pavarur prova se princi saudit qëndronte pas vrasjes së gazetarit Jamal Khashoggi. Pretendime që princi saudit i mohon.
Një sfidë tjetër është vrasja e gazetares palestinezo-amerikane, Shireen Abu Akleh, gjatë një bastisjeje izraelite në Bregun Perëndimor më 11 maj. Familja e saj ka kërkuar të takohet me presidentin Biden në Jerusalem.
Departamenti i Shtetit ka thënë se zjarri izraelit ka të ngjarë të jetë përgjegjës për vdekjen e saj, por nuk mund të thotë nëse të shtënat ishin të qëllimshme.
“Administrata, si administrata e Trumpit, ashtu edhe ajo e Bidenit, vazhduan t’i bëjnë presion sauditëve për një hetim ndërkombëtar. Duket se ka pasur shumë më pak shtytje për ta bërë këtë në rastin e Shireen Abu Aklehit”, thotë Kristian Ulrichsen me Universitetin Rice.
Përpara mbërritjes së presidentit Biden në Izrael, Shtëpia e Bardhë tha se familja e gazetares është ftuar në Shtetet e Bashkuara për të “biseduar drejtpërdrejt” me presidentin.
Ekspertët thonë se vizita e parë e zotit Biden në Lindjen e Mesme si president ka të ngjarë të jetë e vështirë, me grupet e të drejtave të njeriut që do të vëzhgojnë çdo shtrëngim duarsh dhe do të analizojnë çdo fjalë të tij./VOA
