Kosova planifikon të paraqesë zyrtarisht një aplikim për t’u bashkuar me BE gjatë ditëve në vijim – një përpjekje për t’u treguar kryeqyteteve evropiane se është serioze për reformat dhe për t’iu afruar bllokut.
“Ne jemi të gatshëm ta vendosim Kosovën në trajektoren e re”, tha në një intervistë për Politico, Besnik Bislimi, zëvendëskryeministri i parë i Kosovës i ngarkuar për integrimet evropiane.
Megjithatë, procesi i pranimit në BE është jashtëzakonisht i gjerë, duke kërkuar vite ndryshimesh rregullatore, si dhe reforma ekonomike dhe gjyqësore. Dhe rasti i Kosovës është veçanërisht i ngarkuar për BE-në. Pesë anëtarë të BE-së – Qiproja, Greqia, Rumania, Sllovakia dhe Spanja – ende nuk e njohin pavarësinë e Kosovës.
Bislimi tha se e dinte se do të duhej një kohë derisa Kosova të ishte gati për anëtarësim, por ai përmendi vitin 2030 si objektiv fillestar.
BE-ja, tha ai, “nuk do të jetë kurrë e plotë pa Ballkanin Perëndimor”.
Aplikimi i vendit vjen në një moment udhëkryqi për BE-në. Për vite të tëra, zgjerimi ka ngecur, me shumë vende që shprehin lodhje pasi BE-ja u palos në shumë nga vendet qendrore dhe lindore të kontinentit. Por lufta e Rusisë në Ukrainë ka krijuar një shtysë të re për të mbrojtur ndikimin gjeopolitik të Brukselit, me kryeqytetet e BE-së që shqetësohen gjithnjë e më shumë për humbjen e fqinjëve të tyre nga ndikimi i Moskës.
Në muajt e fundit, BE-ja është fokusuar veçanërisht në Ballkanin Perëndimor, duke e vendosur rajonin në një të ardhme më të integruar me BE-në – dhe duke premtuar të ringjallë aspiratat e anëtarësimit gjysmë të fjetur.
Një avantazh për Kosovën, tha Bislimi, është popullsia e saj e re, e cila është “më entuziastja për t’u bashkuar”. Ai shprehu gjithashtu optimizëm se vendi i tij do të jetë në gjendje të zbatojë shpejt ndryshimet ekonomike.
“Për mendimin tim, bollëku i frymës ndërmarrëse që shihni në Kosovë, deri diku do t’i lehtësonte këto reforma ekonomike për ne,” tha ai.
Por ai gjithashtu pranoi sfidat e konsiderueshme, veçanërisht miratimin e standardeve të sundimit të ligjit të BE-së.
“Në shtetin e së drejtës, nuk është aq e lehtë për shkak të një periudhe të gjatë stagnimi,” vuri në dukje ai, duke shtuar se “rezistenca” nga “humbësit e reformave të reja është shumë më e lartë në sistemin e drejtësisë sesa në sistemin e ekonomisë”.
Sa i përket çështjes kontestuese të njohjes, Bislimi argumentoi se mosnjohësit aktualë të BE-së përfundimisht nuk do të paraqesin pengesë për ofertën e anëtarësimit të Kosovës.
“Duke qenë se anëtarësimi është një proces afatgjatë”, tha ai, “ne besojmë se deri atëherë do të jemi të gatshëm të zgjidhim të gjitha ato mosmarrëveshje që i kanë penguar këto vende të njohin Kosovën dhe pastaj ta bëjnë këtë çështje të panevojshme”.
Kosova shpalli pavarësinë e saj nga Serbia në vitin 2008, por të dy vendet mbeten në një bllokim të tensionuar që herë pas here ndizet. BE-ja ka udhëhequr një dialog midis dy vendeve që ka prodhuar pak progres gjatë viteve të fundit.
Por zëvendëskryeministri tha se ka një rrugë përpara pasi Brukseli së fundmi paraqiti një propozim të përditësuar.
“Shpresojmë që shumë shpejt të fillojmë këtë proces të rëndësishëm dhe intensiv të normalizimit të ndërmjetëm”, tha Bislimi. “Ne do ta quajmë këtë një traktat bazë – një traktat që mund të sjellë zgjidhje për shumicën e mosmarrëveshjeve ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, por jo domosdoshmërisht do të thotë normalizim i plotë”.
Edhe një marrëveshje e pjesshme me Beogradin mund të ndihmojë në hapjen e rrugës për Kosovën për t’u afruar me BE-në dhe për të rritur shanset për normalizim të plotë poshtë vijës, sipas zëvendëskryeministrit.
“Unë mendoj se vetë ideja për të pasur këtë hap të ndërmjetëm mund të jetë e mjaftueshme për të treguar përkushtimin e palëve ndaj atyre vendeve skeptike – dhe për t’i çuar ato në rrugën e njohjes”, tha Bislimi.
