Në kohët moderne, marrëdhëniet njerëzore shpesh perceptohen si të brishta, të kushtëzuara nga interesi, pamja apo përfitimi i ndërsjellë. Shpesh dëgjojmë se miqësitë e sotme janë sipërfaqësore, të shpejta në lindje dhe po aq të shpejta në zhdukje. Por pyetja që ngrihet natyrshëm është: a është ende e mundur të gjesh një mik të vërtetë? Psikologjia bashkëkohore sugjeron se po, por me disa kushte që lidhen ngushtë me mënyrën si ndërtojmë dhe si e përjetojmë lidhjen emocionale.
Psikologu amerikan Carl Rogers, një nga figurat më të rëndësishme të psikoterapisë humaniste, theksonte se marrëdhëniet e vërteta lindin vetëm aty ku ekziston autenticiteti. Sipas tij, një marrëdhënie bëhet e thellë dhe e besueshme në momentin kur individët nuk fshehin vetveten, nuk mbrohen pas maskave sociale, por lejojnë të duken ashtu si janë, me pasiguritë, dëshirat dhe brishtësitë e tyre. Në një shoqëri ku pamja shpesh vlerësohet mbi përmbajtjen, ky lloj autenticiteti bëhet i rrallë, por jo i pamundur. Rogers besonte se njerëzit kanë një impuls të natyrshëm drejt lidhjes së sinqertë, vetëm se nganjëherë ky impuls mbytet nga frika e gjykimit apo dështimit.
Erich Fromm, në veprën e tij “Arti i Dashurisë”, shpjegon se lidhjet midis njerëzve shpesh keqkuptohen si transaksione, si një shkëmbim përfitimesh, ndërsa thelbi i çdo marrëdhënieje të shëndetshme është aftësia për të dhënë. Fromm argumenton se miqësia nuk është një marrëdhënie ku dikush “fiton” apo “humbet”, por një hapësirë ku dy individë rriten bashkë, duke i ofruar njëri-tjetrit vëmendje, mirëkuptim dhe mbështetje pa llogaritur përfitimin. Në këtë kuptim, miqësia e vërtetë nuk është një marrëveshje, por një akt i vazhdueshëm krijimi.
Nga ana tjetër, Zygmunt Bauman, sociologu polak i njohur për konceptin e “modernitetit të lëngshëm”, e përshkruan botën bashkëkohore si një hapësirë ku lidhjet janë fleksibël, të zëvendësueshme dhe shpesh të përkohshme. Sipas Baumann, njerëzit sot priren të ruajnë distancën emocionale, duke u frikësuar se një marrëdhënie e thellë do t’i bëjë më të cenueshëm. Kjo distancë krijon një paradoks: të gjithë duan të ndihen të afërt me dikë, por shumë pak rrezikojnë t’i afrohen me të vërtetë dikujt. Megjithatë, edhe Bauman pranon se edhe pse marrëdhëniet janë bërë më të paqëndrueshme, aftësia njerëzore për të kërkuar lidhje autentike është e pandryshueshme.
Në aspektin evolutiv, studiues si Robin Dunbar sugjerojnë se njeriu është biologjikisht i programuar për të krijuar rreth vetes një rreth të vogël marrëdhëniesh të sinqerta. Edhe pse mund të kemi qindra kontaktet në rrjete sociale, Dunbar thekson se truri ynë ka një kufi natyror për miqësitë e thella, zakonisht rreth pesë persona. Kjo do të thotë se miqësia e vërtetë është gjithmonë e rrallë, jo sepse shoqëria është prishur, por sepse lidhjet e thella kërkojnë kohë, angazhim dhe intimitet emocional, gjëra që nuk mund të ndodhin me cilindo.
Në këtë kuadër, pyetja nuk është vetëm nëse është e mundur të gjesh një mik të vërtetë, por si ta gjesh. Psikologjia sugjeron se një marrëdhënie e thellë nuk lind nga kërkimi i përfitimit, por nga gatishmëria për vulnerabilitet, nga aftësia për të dëgjuar sinqerisht, dhe nga dëshira për të mirën e tjetrit pa pritur domosdoshmërisht një shpërblim.
Në një shoqëri të trysnuar nga ritmi i shpejtë, nga estetika dhe interesi personal, miqësia e vërtetë mbetet një akt i vogël rebelimi. Një mik i vërtetë nuk gjendet në listat e gjata të kontakteve, as në imazhet perfekte të përbashkëta, por në ato momente të rralla kur dikush të pranon pa kushte, në gëzime të thjeshta, në heshtje të rehatshme, në fjalë të sinqerta, e në praninë e vazhdueshme në kohë të vështira.
Prandaj po, edhe sot është e mundur të gjesh një mik të vërtetë. Por kërkon durim, çiltërsi dhe guximin për të qenë vetvetja në një botë që shpesh të detyron të jesh dikush tjetër. Miqësia nuk është luks; është një nevojë njerëzore thelbësore. Dhe pikërisht për këtë arsye, ajo mbijeton edhe në kohët më të vështira.
Burimi: botasot.info
